Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1990, Blaðsíða 22

Studia theologica islandica
TaflaII,9 Afstaða til Jesú eftir aldri:
18-24 25-34 35-44 45-59 60-76
n= 139 158 153 150 126
Jesús er einn fr.trúarbr.leiðtogi 37.4 38.6 49.0 40.8 39.7
Jesús er einn göfugasti maður 18.7 19.6 20.9 34.7 40.5
Jesús er okkur sönn fyrirmynd 24.5 21.5 28.1 34.7 55.6
Jesús er sonur guðs og frelsari 44.6 45.6 41.2 50.0 44.4
Þessar tölur eru mjög ólíkar þeim sem komu í ljós þegar athugað var um af-
stöðu til guðs eftir aldri. Þá kom fram mjög mikill munur á milli hinna yngstu
og elstu í þeim svörum sem mest bar á milli en hér er gagnstæða sögu að segja.
Nánast enginn munur er á svörum þessara aldurshópa hvað varðar fyrstu og
síðustu fullyrðinguna sem eru lengst hvor frá annarri.Vekur ekki síst athygli að
alls enginn munur er á ungum og gömlum er játa trú ájesú sem son guðs og
frelsara. Fyrirfram hefði e.t.v. mátt búastvið lægri svörun að hálfu hinnayngstu
en eldra fólks. Þegar hugað er nánar að dreifmgu svara á þá tvo möguleika, sem
eftir eru, blasir á hinn bóginn við hver munurinn er á milli þessara tveggja
aldurshópa (sú dreifing gæti einnig varpað ljósi á hvers vegna fullyrðingin um
Jesú sem frelsara nýtur ekki meira fylgis á meðal hinna elstu en raun ber vitni).
Hann felst semsé fyrst og fremst í því hversu ólíkum augum litið er ájesú sem
„einn göfugasta mann sem uppi hefur verið“ og sem „sanna fyrirmynd um
fullkomið líferni". Þetta er niðurstaða sem vert er að gefa nokkurn gaum að.
A það skal bent að þessir tveir svarsmöguleikar draga fram þá drætti í persónu
Jesú sem vitna um sidferðilega yfirburði hans. Bilið á milli kynslóðanna er Jdví
einkum í því fólgið að eldri kynslóðin telur þessa yfirburðijesú helst til gildis
en yngri kynslóðin síst.
Ekki er hlaupið að því að skýra þann mun sem hér um ræðir. Hann gæti til
að mynda verið almenns eðlis fremur en af trúarlegum toga og gefið til kynna
að unga kynslóðin sé mun vantrúaðri á gildi siðferðilegra fyrirmynda en hin
eldri eða yfirleitt áhugaminni um siðferðilegar hliðar tilverunnar. Kannski
kemur sá áhugi með aldrinum. A hinn bóginn gæti það einnig verið að hér sé
að finna vísbendingu um djúpstæðari mun á gildismad en svo að hann hverfi
að öðru óbreytui með hækkandi aldri. Ymsir hafa orðið til þess að benda á sið-
ferðilega sjálfdæmishyggju sem hvað helst einkenni gildismat nú á dögum er
láti sér fátt um finnast þegar um er að ræða siðferðilegar fýrirmyndir. Ef tíl vill
má greina merki um þess konar hyggju í afstöðu ungu kynslóðarinnar til Jesú
sem siðferðilegrar fyrirmyndar. Eldri kynslóðinni voru ekki búin þau skilyrði
þegar hún var að vaxa úr grasi og mótast að hún gæti leyft sér að sniðganga
önnur lög en sín eigin (þ.e. j)að sem er nefnt autonomi eða sjálfdæmishyggja
í eiginlegri merkingu). Engri kynslóð er það að vísu mögulegt en svigrúm til
þess hefur vafalítið mjög aukist með breyttum efnahagslegum forsendum,
20