Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1990, Blaðsíða 138

Studia theologica islandica
á sinn eigin persónulega hátt fer ekki í kirkju. Þetta er að jafnaði fólk sem hefur
trúarlegar þarfir og er sjálfsagt leitandi í trúmálum þótt það vilji ekki segja um
sjálft sig að það játi kristna trú. Það sér þó ekki ástæðu til að fara í kirkju til að
svala trúarþörf sinni. Ovænt kann að virðast að 29% trúleysingja og efahyggju-
manna skuli fara a.m.k. einu sinni á ári í guðsþjónustu.
Kirkjusókn er stundum talin hinn eini sanni mælikvarði á trúarþátttöku og
jafnvel trú og hversu samkvæmir sjálfum sér menn eru í trú sinni. Þessar tölur
draga mjög í efa réttmæti þess að setja jafnaðarmerki milli kristinnar trúar og
kirkjusóknar. Stór hluú þjóðarinnar trúir á kærleiksríkan guð, játar kristna trú
og finnur sig eiga samleið með þjóðkirkjunni, en lítill hluti hennar tekur hins
vegar reglulega þátt í almennum guðsþjónustum.
A öðrum stað er rætt um kirkjusókn og þátttöku í starfi kirkunnar. Hér skal
athugað hvaða atriði það eru sem fólki finnast mikilvæg í guðsþjónustunni.
Spurt var hvaða atriði í guðsþjónustunni væru mikilvægust. Atta atriði voru
nefnd og fólk beðið að merkja við þijú af þeim sem best ættu við um það sjálft.
Tafla IV,44 Mikilvæg atriði í guðsþjónustunni;
tiðni tilncfninga:
Að hlusta á ræðu prestins 344
Að finna hvíld og frið 339
Að upplifa hátíð og stemningu 329
Að syngja eða hlusta á sönginn 251
Að fylgja fjölskyldu eða vinum 213
Að finna nærveru guðs 152
Að tilheyrajesú Kristi 75
Að upplifa samfélag við aðra 55
Oftast nefnir fólk ræðu prestsins sem mikilvægt atriði í guðsþjónustunni. Má
segja að það sé í góðu samræmi við lútherska kenningu þar sem aðaláhersla
er lögð á boðun orðsins. Onnur trúarleg atriði fá miklu minna fylgi. Næst í
röðinni kemur að finna hvíld og frið og að upplifa hátíð og stemningu. Þessi
atriði, sem fremur eru tilfinningalegs eðlis, geta að vísu verið trúarleg og tengst
hugleiðingum um messuna og inntak trúarinnar. Að baki þeim er hugsanlega
persónuleg trúarreynsla. Hvíld og friður í guðsþjónustu þarf þó ekki að vera
trúarlegs eðlis né heldur hátíðin og stemningin þótt allt þetta geti gegnt því
hlutverki að greiða íyrir trúarlegum áhrifum og reynslu.
Neðst á listanum eru atriði sem eiga við hinn eiginlega trúarlega tilgang
með helgistund og þátttöku í guðsþjónustunni. Fæstir hafa merkt við þessi
atriði, þ.e. finna nærveru guðs og samsemd með Krisd. Sama er að segja um
samkennd með söfnuðinum, þ.e. „að upplifa samfélag við aðra þátttakendur
í guðsþjónustunni“. Verið getur að einhverjir fari þó af þessum ástæðum án
þess þetta samfélag sé fyrst og fremst skilið sem „kristinn söfnuður“. Getur þá
136