Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1990, Qupperneq 140

Studia theologica islandica
Mikilvægt fyrir aldurshópinn frá 25-34 ára er að fara með fjölskyldu og
vinum, þ.e.a.s. þá sem eiga ung börn. Fyrir elsta hópinn, yfir sextugt, skiptir
þetta atriði minnstu máli. Afi og amma virðast samkvæmt þessu ekki taka yngri
kynslóðirnar með sér í guðsþjónustu. Samfélag við aðra í guðsþjónustunni
(þ.e. söfnuðinn) verður þeim eldri minna atriði. Sama er að segja um ræðu
prestsins. Það eru aðallega hvíld og friður og söngurinn sem hafa aðdráttarafl
fyrir þá elstu.
Tafla IV,46 Mikilvæg atriði í guðsþjónustu eftir búsetu: Núverandi búseta St.-Rv. Kaupst. Þorp Sveit Alinn Þéttbýli uppí Sveit
n= 395 112 120 100 527 171
Tilheyrajesú 9 16 9 lOns 11 9ns
Finna nærv. guðs 20 21 23 22ns 22 19ns
Hlusta á prestinn 45 49 57 43ns 44 54*
Samf. við aðra 8 6 12 3ns 7 9ns
Hátíð og stemn. 45 44 43 49ns 44 49ns
Hvíld og frið 49 49 42 40ns 47 46ns
Söngurinn 32 31 34 45ns 33 41ns
Fjölsk/vinir 27 33 37 24ns 30 28ns
Athyglisvert er að í þorpum (minna þéttbýli) virðast menn leggja nokkuð meiri
áherslu á samveru í kirkjunni, samstöðu hópsins og samkennd safnaðarins og
fjölskyldunnar en annars staðar. Fólk á minni þéttbýlissvæðum fer einnig í
meira mæli tíl að hlusta á prestínn en aðrir kirkjugestír. E.t.v. hefur þetta hóp-
efli messunnar þýðingu fýrir samstöðu í litlum bæjarfélögum þar sem fjöl-
breytni í félags- og menningarstarfi er ekki mikil en samskiptí það mikil að fólk
kemur hvort öðru við daglega á miklu nærtækari hátt en þeir sem búa í sveit.
Tölfræðilega áreiðanlegur munur er hins vegar á þeim sem aldir eru upp í sveit
og í þéttbýli hvað varðar mikilvægi þess að hlýða á mál prestsins í prédikuninni.
Fólk, sem alið er upp í sveit, virðist hafa vanist því að hlusta á hann.
Lítill sem enginn munur er á atriðum sem varða hið trúarlega reynslusvið,
þ.e.a.s. að tilheyrajesú og finna nærveru guðs. Sveitafólk fer meira en aðrir tíl
að njóta hátíðarstemningar og að hlusta á eða syngja í messunni en
kaupstaðabúar helst til að finna hvíld og frið. E.t.v. er ekki óeðlilegt að margir
kaupstaða- og borgarbúar fari í guðsþjónustu tíl að flýja skarkala hins daglega
lífs en sveitafólk frekar til að fá tilbreytingu. Taka ber fram að munur er ekki
það mikill að hægt sé að fullyrða nokkuð um þetta.
138