Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1990, Side 173

Trúarlíf Islendinga
háttum sínum. Af þessu má m.a. draga þá ályktun að aukin afskipd presta af
þjóðmálum í víðtækum skilningi sem fulltrúa kirkjunnar sé einn þáttur meðal
annarra í væntíngum þeirra sem vilja sjá kirkjuna klæða ekki einasta starfshætti
sína heldur og boðun í nýjan búning.
Talsverður munur er á skoðunum karla og kvenna um þetta mál. 52% karla
eru því ýmist alveg eða fremur sammála að prestar fjalli um stjórnmál en 38%
kvenna, eins og tafla VI,11 sýnir. Þessi niðurstaða endurspeglar þá staðreynd
að stjórnmálaáhugi er almennt meiri meðal karla en kvenna.
Tafla VI,11 Afstaða til afskipta presta af stjómmálum og
stjómmálaáhugi eftir kyni: Karlar Konur
Ahugi á stjórnmálum 53% 33%
Að prestar tali um stjórnmál
í ræðum sínum 52% 38%
Trúarafstaða virðist hafa lítil áhrif á það hvort fólk telur æskilegt að prestar
fjalli um stjórnmál. Fyrirfram hefði mátt búast við að þeir sem hvað eindregnast
játa kristna trú væru því mótfallnari en aðrir að kirkja og prestar blönduðu sér
í pólitíska umræðu. En séu skoðuð svör þeirra sem fylla þann flokk manna
kemur í ljós að þeir skera sig ekki úr svo nokkru nemur í þessu efni. 42% eru
alveg eða fremur sammála en hlutfall þeirra sem segjast trúa á sinn eigin
persónulega hátt er hins vegar 47%.
Aldursdreifmg skiptir heldur ekki miklu máli að öðru leyti en því að yngsti
aldurshópurinn, 18-24 ára, er síst fylgjandi því að prestar tali um stjórnmál af
stóli. Rétt um þriðjungjur er því sammála en allt að helmingur á aldrinum
45-76 ára.
Sem fyrr segir verður mestrar óvissu vart þegar fólk er beðið að taka afstöðu
tíl hæfni presta að hjálpa þeim sem eiga við sálræn vandamál að stríða. Saman-
burður við sálfræðinga gerir fólki vafalaust ekki auðveldara fyrir en þessari
spurningu var varpað fram þar sem sálfræðingar eru tiltölulega ný stétt sem á
ýmsum sviðum gengur í hefðbundin störf presta á vettvangi sálusorgunar.
Vitanlega mætti nefna fleiri starfshópa sem á undanförnum árum hafa verið
að hasla sér völl á skyldum sviðum, svo sem félagsráðgjafa og geðlækna, en
sálfræðingar eru í þessum samanburði látnir þjóna sem fulltrúar þeirra
sérfræðinga sem fólk leitar til með sálræn og persónuleg vandamál.
Þegar spurt er um stöðu og hlutverk presta í samfélaginu dylst ekki að
hlutverk þeirra sem sálusorgara hlýtur að koma til athugunar. I því sambandi
má nefna að talið er að á þessu sviði muni draga úr starfi þeirra eftir því sem
afhelgun ásamt aukinni sérhæfingu lætur meira að sér kveða. Mjög er á huldu
hversu slík störf eru umfangsmikil. Sumpart er það vegna hins stranga
trúnaðar sem hér er um að ræða, auk þess sem þau eru ekki talin með í
171