Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1990, Side 176

Studia theologica islandica
líða stundir. Er það ásamt fleiru undir því komið hvort heildarendurskoðun
verður hér gerð á sambandi ríkis og kirkju. Hvorugur þessara aðila hafa látið
í ljós óskir í því efni en það breytir því ekki að til þess gæti komið síðar, eins
og þróunin hefur m.a. orðið á hinum Norðurlöndunum, en þar hafa þessi mál
verið í deiglu á undanförnum árum.
I heild verður ekki annað sagt en að þessi könnun gefi til kynna jákvæð við-
horf til presta. Presturinn nýtur þess trausts og virðingar sem kirkjan nýtur og
gagnkvæmt. Um leið er sýnt að í margra augum er kirkjan prestarnir. I þeim
skilningi hefur verið gripið til hugtaksins prestakirkja sem hefur á hinn bóginn
neikvæða merkingu, a.m.k. í huga þeirra er leggja áherslu á hinn almenna
prestdóm skv. lútherskri kenningu. Þá er kirkjan skoðuð sem söfnuður, sam-
félag trúaðra, og staða prestsins er að vera hirðir og þjónn safnaðarins.
Spurt var hversu vel menn þekktu sóknarprest sinn. 65% sögðust þekkja
hann „lítið“ eða „ekkert“, 24% „nokkuð vel“ og 8% „mjög vel“. Eins og vænta
mátti skiptir búseta manna miklu máli í þessu sambandi. I strjálbýli eru það
62% svarenda sem þekkja prest sinn ýmist „vel“ eða „mjög vel“ en 20% á Stór-
Reykjavíkursvæðinu. I stærri kaupstöðum er talan 40% og í fámennara þéttbýli
44%. Þessar tölur tala sínu máli um það að stærð sókna og fjöldi sóknarbarna
ráða mestu um persónuleg kynni fólks af presti sínum. Þá gefa þær til kynna
mjög ólíka stöðu presta í þéttbýli og dreifbýli sem hlýtur að hafa áhrif á
hlutverk þeirra, ekki síst hvað sálusorgunarahlutverk snertir.
Þá var að því spurt hvort menn kysu að hafa meira samband við prestinn.
60% svöruðu því neitandi, 36% játandi, 4% tóku ekki afstöðu. Þeir sem
svöruðu játandi skiptust til helminga á milli þeirra sem svöruðu ,Já“
afdráttarlaust og þeirra sem völdu svarið ,Já, en aðeins þegar ég þarf beinlínis
á því að halda“.
174