Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1993, Qupperneq 34

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1993, Qupperneq 34
Bjöm Magnússon 4. Kristur í kenningu mótmælenda Ekki er hægt að segja, að um auðugan garð sé að gresja um endurnýjaðan skilning á Kristi, þegar kemur til siðaskiptamannanna eða rétttrúnaðarins. Lúther er þar að vísu frumlegastur, sérstaklega í því, að hann bendir á, að ekki tjái neitt heilabrot um guðlegt og mannlegt eðli Krists, heldur sé það verk Krists, sem máli skiptir. Þess vegna er það hinn sögulegi Kristur, sem framkvæmt hefur hjálpræðisverk Guðs, sem hann telur skipta máli. „Að hann er að eðli til maður og Guð, það hefur hann fyrir sig, en að hann hefur látið verk sitt snúast um það og úthellt elsku sinni sem frelsari minn og endurlausnari, það er orðið mér til huggunar og heilla, það varðar mig vegna þess, að hann vill leysa fólk sitt frá syndum þess.” Þrátt fyrir þetta heldur Lúther þó fyllilega hinum gömlu hugmyndum kirkjunnar, þar sem honum þykir máli skipta að taka þær fram. Guð og endurlausnari renna saman í eitt í endurlausnarverkinu. Hann finnur enga ástæðu til að umskapa kristfræði fornkirkjunnar. Þetta sést glöggt á því eina atriði, sem er nýtt í kristfræði Lúthers: kenningunni um allsstaðarnálægð líkama Krists í sakramentinu, sem hann setti fram í deilum sínum um altarissakramentið. Hún er alveg í anda hinnar kirkjulegu kristfræði. Alveg hið sama er að segja um kristfræði Augsborgarjátningarinnar (3. grein). í kenningu Calvins er ekki heldur að finna neina frumlega kristsmynd. Hann heldur fram einstrengingslegri tvíeðliskenningu, þannig að tilvera Logosar er alveg óbundin hinu mannlega eðli. Hinn lútherski réttrúnaður hefur alveg horfið frá skoðun Lúthers um fánýti allra kristfræðilegra heilabrota, og byggir upp nýja „kenósiskenn- ingu” í framhaldi af Kalkedonkristfræðinni. Til grundvallar eru lögð orðin í Filippíbréfinu 2,7, en skýrð með því, að bæði eðlin, hið guðlega og hið mannlega, geti samlagast hvort öðru (sbr. Kól. 2,9) (Communi- catio idiomatum). I ýtrustu mynd sinni heldur sú skoðun því fram, að Kristur, hin guðlega vera, sem gerst hafi maður, hafi verið sér með- vitandi um guðdóm sinn og fortilveru. Af þessu stutta yfirliti sést, að enn eru hugmyndir manna um Krist bundnar í þau form ófrjórra heilabrota, sem þær steingerðust í á fyrstu öldunum eftir dauða Krists. Það er því engin furða, að með upplýsingar- stefnu þeirri, sem hófst á seinni hluta 18. aldar, tæki þessum kenningum að hnigna, þar sem frjáls hugsun fékk að koma nærri því að gagnrýna sannindi trúarinnar. Því að enda þótt nokkrir sértrúarflokkar gerðu tilraun til að móta nýja kristsmynd eftir frásögum Nýja testamentisins, (Socinianar, Armininga) þá urðu það ekki þeir, heldur hin almenna upplýsingarstefna, sem veldur henni falli meðal margra hugsandi manna. Hún leit fyrst og fremst á Krist sem mann, siðgæðisfrömuð og kærleiks- boðbera. Hin gamla hugarsmíð fornkirkjunnar hafði ekki lengur við þau rök að styðjast, sem skópu hana í upphafi. Hún féll af sjálfu sér, þegar sá hugarheimur var fallinn, sem hélt henni uppi. 32
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.