Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1993, Page 52

Bjöm Magnússon
mannanna þyrðu ekki að bera fram nafn hins hæsta; en þar sem kærleikur
hans ekki verkar, þar er hann ekki, — jafnvel þótt lof hans væri sungið í
hinum fegurstu lofsöngvum” (Aulén, 136). Heimurinn er þannig sífellt
verðandi; „Faðir minn starfar allt til þessa” (Jóh. 5,17). Fyrir stöðuga
sköpun Guðs er hann verðandi heimur Guðs. „Af því Guð er kærleikur,
hlýtur hann að vilja heiminn sem andlag kærleika síns, en þessi nauðsyn
er ekki þvingun: Það er þvert á móti hið æðsta frelsi hins góða vilja; og
fyrir sömu sakir er þetta frelsi ekki duttlungar. Með öðrum orðum,
heimurinn er jafnfjarri því að vera nauðsynlegt útstreymi frá Guði eða
hafa þróast af Guði (Emanation eða Evolution) eins og að vera leiksoppur
duttlunga hans.” (Háring Dogm, bls. 366).
b) Heimurinn er svið guðlegs tilgangs
Kristindómurinn lítur á heiminn sem það svið, þar sem Guð birtir vilja
sinn og framkvæmir tilgang sinn. Eins og heimurinn er ekki orðinn til
fyrir verkun dauðra náttúrulögmála, né heldur fyrir gjörræði, sem ekki á
sér neinn tilgang, heldur af því að kærleikur Guðs hefur viljað hann,
þannig er hann ekki heldur tilgangslaus vél, sem gengur af því að hún
hefur einu sinni verið sett af stað (slík vél er raunar ekki heldur til),
heldur er hann skapaður þannig, að hann geti verið verksvið hins guðlega
kærleika, þar sem hann birtir þann tilgang, sem hann hefur sett sér frá
upphafi. Þetta greinir ennfremur kristindóminn frá þeim trúarbrögðum,
sem telja heiminn óverulegan fyrir Guði. Jafnframt því er það fullgild
skýring á heiminum. „Ef um skýringu á heiminum á að vera að ræða,
verður hún vitanlega að vera fólgin í einhverju, sem hugurinn spyr ekki
frekar um”. Sú skýring er fólgin í því, að Guð hefur skapað heiminn í
ákveðnum tilgangi. „Þegar þú finnur að eitthvað hefur verið gert af
manni í ákveðnum tilgangi, sem þú skilur, þá spyrðu ekki lengur: Hvers
vegna” (Temple bls. 62-63). í Nýja testamentinu kemur þetta glöggt í
ljós. Jesús talar um að hann sé kominn til að leita að hinu týnda og frelsa
það, til að kalla syndara, en ekki réttláta, (Lk. 19,10; Mt. 9,13; sbr. 5,17;
10,34). Jóhannes segir að Guð hafi sent soninn í heiminn, ekki til að
dæma heiminn, heldur til þess, að heimurinn skyldi frelsast fyrir hann,
(3.17) og í æðstaprestbæninni segur Jesús: „ekki bið ég að þú takir þá úr
heiminum, heldur að þú varðveitir þá frá illu” (17,17). Páll talar um, að
Guð hafi í Kristi sætt heiminn við sig (2.Kor. 5,19). Allt vitnar þetta um,
að heimurinn er það svið, sem hinn guðlegi tilgangur birtist á.
En jafnframt þessu verða menn þess varir, að í Nýja testamentinu ríkir
mjög sterk trú á það, að heimurinn muni mjög bráðlega líða undir lok.
Víða eru þau ummæli tengd við hugmyndina um skjóta endurkomu Krists
til að dæma heiminn, og hefur áður verið minnst á það. Sumir leggja svo
ríka áherslu á þessa heimsslitaskoðun Nýja testamentisins, og sérstaklega
guðspjallanna, að þeir vilja dæma alla kenningu Jesú og kristindóm
frumkristninnar út frá því (Schweitzer). Þessi trú er vitanlega nátengd
50