Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1993, Síða 75

Sérkenni kristindómsins
komist að þeirri niðurstöðu, að menn verði að reikna með þeim
möguleika, að aleyðing geti átt sér stað, vegna þess, að hinn guðdómlegi
kærleiki verki aldrei þvingandi, heldur fyrir innri sannfæringu, og því
séu þeir, sem hafa forhert sig, útilokaðir frá að nota sér hina guðlegu
fyrirgefningu (173n.256). Enda þótt rök Auléns séu sterk, get ég ekki
fallist á þau. Mér virðist, að sé hinn guðlegi kærleikur almáttugur
kærleikur og sterkasta aflið í tilverunni, þá hljóti hann að geta, í samræmi
við eðli sitt sem kœrleikur, dregið hverja sál til sín að lokum, (sbr. Mk.
10,27) ennfremur: „kærleikurinn, og kærleikurinn einn, getur leitt fram
gott af illu, líf af dauða, von af örvæntingu, og gert alla hluti nýja”
(Brown: God, 139). Og sé í manninum neisti guðlegs eðlis, þá er það eðli
ódauðlegt, og getur ekki tortímst. „Það er nokkuð, sem er miklu
eiginlegri eign því, en synd þín; og synd þín er ekki þín eiginlega eign.
Hún er blettur á eðli þínu, sem mun aldrei hætta að vera þér ónáttúrlegur,
ef þú losnar ekki við hann. Nei; mynd Guðs er eiginlegri eign því, þótt þú
ættir engan þátt í að framleiða hana” (Duncan, cit. Macnicol, bls. 180).
Vegna þess, að innsta eðli mannsins er guðlegt, er afleiðingum
syndarinnar best lýst með orðinu fráhvarf, því það gefur alltaf möguleika
til að snúa við aftur.
4. Samband Guðs og manns
í sambandi Guðs og manns koma til greina tvö höfuðatriði: Afstaða
mannsins til Guðs, og afstaða Guðs til mannsins. Hið fyrra felur í sér þá
tilfinningu eigin syndar gagnvart Guði, sem vekur iðrun, traust hans til
Guðs og trú hans á Guð. I afstöðu Guðs til mannsins munu hér verða
athuguð þrjú atriði: Fyrirgefning Guðs, náð hans og sjálfsfórnandi
kærleikur.
1) Afstaða mannsins til Guðs
Guðspjöllin skýra svo frá að Jesú hafi byrjað boðskap sinn á svofelldum
orðum: „Tíminn er fullnaður og guðsríki er nálægt; gjörið iðrun og trúið
fagnaðarboðskapnum” (Mk. 1,15). Það tvennt, sem hann krafðist af
mönnum í afstöðu þeirra gagnvart boðskap guðsríkisins, var iðrun og
trú. Þetta tvennt er einnig það, sem mest gætir í afstöðu kristins manns
gagnvart Guði. En hið sérkennilega við hið kristilega trúarhugtak er, að
trúin birtist í dýpsta eðli sínu sem traust. Þess vegna mun ég ætla því
sjónarmiði sérstakt rúm í athugun minni.
a)Iðrun
Það er í fullu samræmi við það, sem sagt er hér að framan um afleiðingu
syndarinnar sem fráhvarf frá Guði, að fyrsta tilfinningin, sem maður
finnur til í afstöðu sinni gagnvart Guði, er iðrun. Jesús krefst hennar af
73