Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1985, Page 83
MÚLAÞING
81
engar spurnir af Jófríði og sonum hennar fyrr en 1825 er elsta varðveitta
kirkjubók Ássóknar hefst. En áður en að henni víkur er rétt að Bessi
auðgi fái eftirmæli frá Sigfúsi Sigfússyni:
Fyrst gerir Sigfús grein fyrir Bessa, búsetu, kvonfangi og fyrri konu
börnum, en skrifar síðan:
„Auðgi-Bessi átti fyrir síðari konu Jófríði Magnúsdóttur. Þeirra synir
voru Magnús og Bessi.
Fé gekk úr höndum Auðga-Bessa, og töldu menn orsök það sem
segir í vísunni:
Á Ormarsstöðum er hann fuglinn Bessi;
húsgangsbrekku hangir í,
hjátitturinn veldur því.
En þessi svonefndi „hjátittur" var Þórður nokkur er bjó í hjáleigunni
Refsmýri og sagt var um að stæli frá Bessa og væri óhagstæður að öðru
leyti. Jón hreppstjóri Oddsson ól að mestu leyti upp Magnús Bessason.
Mekkin kona Jóns og Ólöf dóttir þeirra kváðu um barnið að gamni
sínu þetta:
Ennþá sefur auminginn,
ógnarlitli drengurinn;
heitir Magnús, hýr á kinn,
hans er Bessi faðirinn.
Ólöf bætti þá við:
Lítill drengur lúrir einn,
ljúfur og þolinmóður.
Magnús Bessason er sveinn;
signi hann drottinn góður.
Er þessa getið hér vegna hlýjunnar sem í því er til Bessa.“ (íslenskar
þjóðsögur og sagnir XI 274, Rvík 1954).
Þegar Bessi dó hljóp bú hans á tæpa 220 ríkisdali og því ofmælt að
hann héngi í „húsgangsbrekku". Þó hafði búið rýrnað um 170 ríkisdali
frá því að Málmfríður andaðist.
Þegar kirkjubókin áðurnefnda frá Ási byrjar 1825 situr Jófríður á
Birnufelli 61 árs að aldri og er fyrir framan hjá Magnúsi syni sínum
sem orðinn er 32 ára og enn ókvæntur, en mótbýlismaður yngri bróðir-
inn, Bessi, kvæntur Þórunni Jónsdóttur frá Snjóholti og eiga þau tvær
dætur kornungar. Ókunnugt er mér hvernig Jófríður komst yfir Birnu-
6