Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1993, Page 91

MÚLAÞING
89
Ingigerði, voru Páll, Sigurbjörn, Sigríður dóttir þeirra og þrír að auki.
Seinna bauð afi syni sínum hálfa jörðina til búsetu en allt kom fyrir ekki.
Og fyrir meinleysi og ósjálfstæði Vigfúsar en einþykkni og sérlyndi
Ingigerðar, að því er afi segir, fóru þau burt eftir 2ja ára búskap í Stöð.
Afi sinnti meira og minna búverkum fram á sjötugsaldur eftir því sem
tóm og heilsa leyfði. Hin alsjáandi augu hans fylgdu eftir hverju fótmáli
sem stigið var utanhúss og hann vissi upp á hár hvað hver hlutur og
hvert verk kostaði og gerði áætlanir, sem ekki skeikuðu, um hvaðeina
sem gera átti. Afi hafði einstaklega gott lag á fólki, með mildri lund og
góðu geði var hann prímus inter pares - fremstur meðal jafningja. Stund-
um gerðu náttúruöflin mönnum skráveifu, svo var um skriðuhlaupið
mikla í Stöð í júlíbyrjun 1892 þegar aur og grjót kaffærði mýri og tún.
Hlaupið var kórónan, á hörðu vori og hafís fyrir landi.
Dagbækur afa bera því fagurt vitni hve fjölskyldan í Stöð var samhent.
Fjölskyldulýsingin skýrir og dýpkar þá mynd sem mér ber fyrir hug-
skotssjónir af börnunum í Stöð. Afi og amma fóru vart af bæ án þess að
börnin - eitt eða fleiri - væru þeim í fylgd. Og þegar dætumar voru giftar
ræktu þær tengslin við heimilið í Stöð og gagnkvæm hlýja og trúnaður
einkenndi sambandið. Að íslenskri siðvenju má ljóst vera að afi ætlaði
dætrunum annað hlutskipti en sonunum. Þeim er ekki lýst en hann gerir
sér aftur á móti títt um synina. En hann dregur ekki undan námsfarir
dætranna: Helga fór á skólann á Ytri-Ey, Guðríður lærði á Gilsá og á
Akureyri, Sigríður í Reykjavík.
Þrettán ára fór Vigfús, elsti sonurinn, að heiman í fyrsta sinn, til Hey-
dala, að læra söng. Því er lýst hvar hann er staddur í þýsku, dönsku,
mannkynssögu, reikningi og kristnum fræðum. Hann hefði vandlesið
Njálu, Laxdælu og fleiri sögur. Síðan tíundar afi hæfileika hans, hann
leiki vel á harmóníku, hafi frábært minni, næmi og skilning, kunni mikið
af vísum og kvæðum, skriftin sé snilldarleg og réttritun eftir því. Afi ber
lof á alvörugefni hans og áhugamál, líkamsfjör og léttleika, andlitið sé
bjartleitt og fríðskapað, nettur líkamsvöxtur og mikil mýkt til fang-
bragða. Séra Þorsteinn í Heydölum sagði menntaveginn bíða hans en þvf
miður gekk Vigfús á vit þeirra örlaga að hokra á Anastöðum í Breiðdal í
19 ár fjarri menntabraut.
A fimm ára afmæli Páls lýsti afi leikjum þeirra Sigurbjörns úti og inni
og sagði síðan að mjór væri mikils vísir. Báðir litlu sveinarnir veita með
atgjörvi sínu og prýði sinni hina mestu heimilisgleði og lífga og fjörga
allt samlífið. Páll fór í barnaskóla á Búðum, í Eiðaskóla og loks í bænda-
skólann á Hvanneyri 1907. Fimmtánda febrúar 1908 komu þau hjón,