Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1993, Blaðsíða 102

100
MÚLAÞING
hvert rúm og skólpfata með loki úti í horni. Hella þarf úr koppum og
skólpfötum, þrífa ílátin, búa um rúmin og skúra gólfin. Það er mjólkað,
skilið og skekið, smjörið tekið af strokknum, mjólkin flóuð og skyrið
hleypt, gerðir ostar og bakað brauð. Einnig þarf að hreinsa týrur, luktir
og lampa. Allt þetta eru morgunverk.
Allur fatnaður er þveginn með höndunum úr bala og borinn út að á
eða læk og skolaður. Síðan þurrkað, straujað, stífað og pressað. Nú gefur
það auga leið að maddama Þórhildur er ekki ein um innanhússtörfin,
hún hefur vinnukonur. En til allra starfa þarf húsmóðirin að kunna, ann-
ars getur hún ekki skipulagt heimilisstörfin og leiðbeint þeim, sem
þurfa. Hvaðan kemur 18 ára stúlku þekking, þrek og þróttur, andlegur
og líkamlegur, til þess að taka að sér svo stórt og áberandi heimili, sem
Svalbarð var og inna störf þessi af höndum þannig að hún nýtur trausts
og virðingar vinnufólksins og allra samferðamanna utan heimilis sem
innan? Reisn er yfir konu, sem leysir þessa þraut, reisn yfir maddömu
Þórhildi. Þessi kona hlaut að koma úr sérstökum jarðvegi.
Jarðvegurinn er bjargálna, íslenskt bændaheimili norður á Melrakka-
sléttu.
Ég hefði gjarnan viljað þekkja þetta heimili, en því er ekki að heilsa.
Foreldrar ömmu fluttu vestur um haf, skömmu áður en hún giftist, og öll
önnur börn þeirra. Guðný Sesselja systir hennar fór fyrst vestur 1873. í
Almanaki Ó.S.Th. 1908 bls. 39, er farið mjög lofsamlegum orðum um
Guðnýju.
Það var aldrei auður í garði þeirra afa og ömmu, þó fann hún leið til
þess að gleðja fátækustu heimilin, hún útbjó pakka fyrir jólin með ein-
hverri flík á hvert barn og jólabakstri. Systir mín, sem var uppalin hjá
henni frá fimm ára aldri, mundi að hún hafði komið henni til þess að
bæta spilum í pakkana. Nýlega hitti ég fullorðna konu, sem sagði mér,
að þegar jólin nálguðust hefðu þau systkinin hlakkað mest til þess að fá
pakkann frá maddömu Þórhildi. Sjálfsagt hefur amma oft glatt okkur
systkinin, en ég man eftir þrem gjöfum frá henni. Einu sinni var ég veik,
þá gaf hún mér dúnsæng, sem ég átti fram á fyrstu búskaparár mín. Þeg-
ar ég varð læs gaf hún mér silfurkross og þegar ég lauk fullnaðarprófi
gaf hún mér tveggja krónu silfurpening og stóra innbundna bók “Ljós-
berann.”
Eins þáttar er enn ógetið í ævistarfi Þórhildar ömmu minnar, hann er
sá að eftir að maður hennar tapaði heilsu á miðjum aldri, fyrir ranga
meðferð á sjúkdómi, þurfti hún að hjúkra honurn til æviloka hans, en
það munu hafa verið um 30-40 ár. Þótt hann gegndi starfi gat hann