Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1993, Page 148

146
MÚLAÞING
norður um land. Eg ákvað að bíða næstu ferðar á Eiðum, og úr þeim
stansi varð 31 árs vist við Eiðaskóla. Kennaravandræðin voru þá orðin
slík, að í Reykjavík, þar sem flestir vildu þó vera, voru nokkuð auð-
fengnar fastar stöður - og eins var um Eiðaskóla. Þar vantaði kennara í
íslensku og fleiri greinum. Eg valdi Eiða að sjálfsögðu, vildi heldur
kenna unglingum en börnum og heldur vera á Austurlandi en í Reykja-
vík. Satt að segja gat eg tæpast verið bamakennari, gat ekki teiknað og
ekki sungið og varla kennt reikning eða skrift.
Fundurinn var haldinn í bæjarstjórnarsalnum í barnaskólanum á Seyð-
isfirði, skólahúsinu myndarlega sem byggt var 1907, árið sem skóla-
skyldan var lögleidd í landinu og fræðslulög sett. Salurinn bjartur og
vistlegur og á stafni myndir af bæjarfulltrúum ásamt skjaldarmerki
Seyðisfjarðar, akkeri og vita, en ókomið þá stóra málverkið sem Pétur
Blöndal gerði af Seyðisfjarðarkaupstað.
Aður en farið verður á vit við fundargerð er rétt að huga að ýmsu
öðru. Kennarar þeir sem fundinn sátu voru flestir af miðhluta Austur-
lands og úr þorpum og kaupstöðum fjórðungsins norðan frá Vopnafirði
og suður til Djúpavogs, kennarar og skólastjórar sem voru menn með
mönnum og sátu í föstum stöðum. Undantekningar vorum við Guðlaug á
Útnyrðingsstöðum , Jón Eiríksson og Magnús frá Jórvík. Við vorum far-
kennarar, og þau eins konar flakkarar á rölti milli bæja með kennslu-
gögn í poka, kennslan án skólahúss og launin lægri en hjá þeim föstu.
Eg kenndi aftur á móti á einum stað og í skólahúsi, og það var allt annar
handleggur. Farkennarar voru í rauninni leifar af senn úreltri sveita-
mennsku. Eg var tvo vetur í Eiðaþinghá, kenndi að vísu mest á Eiðum í
sæmilegu kjallaraherbergi hjá Þórarni og Stefaníu, en lrka á bæjum. Á
einum bænum var dágott pláss, en herbergið óupphitað og ónotalegt. Á
öðrum bæ var kennt í þröngri baðstofu milli rúma og á þriðja bænum í
stofukytru inn úr eldhúsi, smáskoti svo þröngu að engin leið var að kom-
ast milli krakkanna sem sátu kringum allstórt borð. Þetta var áður en
Eiðaþinghármenn byggðu stórhýsin sem nú hýsa þá. Skólinn átti engin
kennslugögn nema nokkur veggkort af heimsálfunum, enga töflu eða
krít, náttúrlega ekki handbækur og engin húsgögn, enda hefðu hvorki
verið rúm fyrir þau né hentugleikar á að flytja þau á milli bæja. Að öðru
leyti var vistin góð, afbragðsfólk og viðurgjörningur líka, og starfinu
mátti venjast þótt kennslan yrði að vera að mestu einstaklingsbundin,
“bekkir” álíka margir og krakkarnir.
Ekki voru allir krakkarnir allan veturinn í skóla, en í lögum eða fyrir-
skipað af fræðsluyfirvöldum, að hvert barn 10-13 ára nyti þriggja mán-