Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2001, Blaðsíða 155

Fólk að baki hluta á minjasafni
Með hagsýni og sparsemi búnaðist Jóni og
Guðnýju sæmilega og komu þau upp 10
bömum, sem öll festu ráð sitt á Héraði.
Síðar fluttust sex þeirra vestur um haf með
tjölskyldur sínar. Þriðja yngst í hópnum var
Salný (1089), f. um 1832. Hún kom í Kolls-
staðagerði vorið 1854. Jón dó 28. mars 1861.
Bjarni og Salný giftust 24. okl. um
haustið, hann 48 ára en hún 22 ára. Sama
dag gengu líka í hjónaband í Vallaneskirkju
Jón elsti sonur hans og Vilborg Indriða-
dóttir, hann 22 ára en hún 24 ára. Þau
fluttust að Eskifjarðarseli vorið eftir. Jón
var jafngamall stjúpmóður sinni. Hún hefur
fengið ærinn starfa við mannmargt heimili.
I landi Kollsstaðagerðis hefur skógur
vaxið mikið hið efra á 20. öld. Má segja að
landið liggi í fangi skógar í vesturhlíð
Egilsstaðaháls. Neðra landið er mýrar og
lágir ásar, engjar þóttu sæmilegar en þýfðar
og gamla túnið heldur ógreitt þýfi milli
hóla. Ræktunarskilyrði munu teljast nokk-
ur. Jörðin er ekki nýtt til búsetu lengur.
Og nú fæddust börn á heimili Bjama
Bjamasonar og Salnýjar Jónsdóttur. Jón,
f.3. júní 1855, dó 28. júlí s. ár; Guðný f. 2.
júní 1856; Jón f. 10. júní 1857, dó úr
bamaveiki 7. febrúar 1861; Einar tvíburi
með Jóni; Guðfinna f. 7. febrúar 1859, dó úr
bamaveiki 9. janúar 1861; Guðbjörg, f. 8
júní 1862, dó 26. júní sama ár; Þórunn f.
27. desember 1863 og Guðbjörg, f. 18. nó-
vember 1865. Mörg börn létust í Vallanes-
sókn snemma árs 1861. Bjarni og Salný
eignuðust átta böm á 11 árum og misstu
fjögur þeirra. Þau fluttust vorið 1864 að
Freyshólum í Skógum og þar fæddist
yngsta barnið, Guðbjörg, ári síðar. Fjögur
böm hans af fyrra hjónabandi fluttust með
þeim, Einar, Finnur og Helga, öll milli
tektar og tvítugs, svo og Pétur á ferming-
araldri. Elstu börn hans þrjú voru flutt að
heiman áður.
Jón Guðmundsson Grófargerði. Ljósm.; Eyjólfur
Jónsson. Héraðsskjalasafn Austfirðinga 70-4591.
Freyshólar em fremur lítil jörð og er
nokkuð frá Lagarfljóti, áður hjáleiga frá
Hafursá. Þar skiptast á mýrlendi, holt og
grjóthólar. Engjar voru sæmilegar í mýrum,
slegnar annað hvort ár, tún harðlenl og þýft
en hólar sléttir, beitiland snjólétt og fremur
hæg fjárgeymsla. Bjarni og Salný bjuggu
þar tólf ár en fluttust 1876 í Stóra-Sandfell,
sem taldist þá til Vallanessóknar. Mikil
skógarsvæði eru í landi jarðarinnar. Hefur
skógur vaxið mikið upp á þessari öld. Börn
þeirra fjögur fluttust með þeim en eldri börn
Bjarna voru öll farin þá að heiman og búin
að stofna eigin heimili. Einar eldri fluttist til
Ameríku þetta vor og kom Bjarni í stað
sonar síns í Stóra-Sandfelli. Ingunn og
Finnur fóru sama vorið en Pétur vorið áður.
Bjarni lést eftir hálfs árs dvöl á nýja
staðnum. Salný hélt áfram búskap til vors
1880 með hjálp barna sinna. Jón Guð-
mundsson frá Borg í Skriðdal var vinnu-
maður á öðru búi í Stóra-Sandfelli en réðst
153