Orð og tunga - 01.06.1997, Blaðsíða 14

2
Orð og tunga
miðdagsverður 4‘/2-6, orðabókin 6-8, lestur 8-10, Gymnastik IO-IOI/2, svo í rúmið.
— Ef eitthvað fellur úr af vinnunni 6-8 takist það af tímanum 7-9 [r. 8-10?] næstu
daga.“
Fjárstuðning fékk Sigfús Blöndal vegna orðabókarverksins, en einatt af skornum
skammti.
A árunum 1903-07 hefur hann haft fimm ára fjárveitingu frá danska kirkju- og
kennslumálaráðuneytinu, 500 kr. árlega fyrstu tvö árin, en 800 þrjú þau síðari, og sömu
upphæð árlega 1908-10. Varðveitt er uppkast að umsókn Blöndals til Carlsbergsjóðs,
dags. 20. okt. 1910, um 1500 kr. árlegan styrk í fimm ár, og í formála orðabókarinnar
þakkar hann stjórn sjóðsins fyrirstyrk um árabil. Árið 1917 var honum veittur danskur
ríkisstyrkur til að ljúka verkinu, 5.000 kr. Árið 1919 hefur danska ríkið þó samþykkt
þriggja ára fjárveitingu til útgáfunnar, 25.000 kr. alls, og 15.000 kr. aukafjárveitingu
1920 (C).
Ur Landsjóði íslands hefur Sigfús fengið 300 kr. á ári 1906-11, en ekkert, að því er
virðist, næstu ár (C). 1 fjárlögum fyrir árin 1918 og 1919 eru honum veittar 3.500 kr.
fyrra árið „til þess að fullgera íslensk-danska orðabók“, en ekkert síðara árið. Þó eru á
fjárlögum fyrir árin 1920 og 1921 ætlaðar 15.000 kr. hvort ár til hins sama, sbr. frásögn
Bjargar hér á eftir. „Þetta er lokaveiting", segir í lögunum (F).
Hér verður ekki endurtekið það sem segir í formála Sigfúsar Blöndal að orðabókinni um
aðdraganda og framkvæmd prentunar bókarinnar, en frá ýmsu er gerr sagt í greinargerð
Bjargar C. Þorlákson, en þar segir (B, bls. 2—4);
Veturinn 1917-1918 var Sigfús Blöndal heima í Reykjavík með það sem
þá var komið af handritinu til þess að undirbúa það undir prentun, og
reyna að fá forleggjara að bókinni. — En eigi fengust neinir samn-
ingar við forleggjara, sem unt væri að ganga að. Kom hann að svo
búnu aftur til Hafnar, og áttum við allmargar umræður um það, hvað
til bragðs skyldi taka, til þess að fá fje til útgáfunnar. Segir Blöndal
sjálfur svo frá þeim úrslitum, sem á þeim samræðum urðu, í formála bók-
arinnar: „...kom þá kona mín með frumlega uppástungu, sem jeg strax
fjelst á með ánægju ...“. Uppástungan var sú, að orðabókin œtti að
eiga sig sjálf, þannig, að ef stjórnir Islands og Danmerkur vildu kosta
þessa fyrstu útgáfu, þá skyldi alt það fje, er inn kæmi fyrir sölu bókar-
innar, renna í sjerstakan sjóð, er hjeti Hinn íslensk-danski orðabókarsjóð-
ur. Og skyldi sjóði þessum varið til fullkomnunar bókinni og til nýrrar
útgáfu, er þörf gerðist. Kæmi svo aftur andvirði þeirrar útgáfu í sjóð-
inn og svona koll af kolli, meðan íslensk og dönsk tunga hjeldust við
lýði.
Þetta var um vorið 1919. Vegna þess að Blöndal var bundinn af störfum
sínum sem embættismaður, fór jeg heim til Reykjavíkur um sumarið, en
það var þingsumar, og hafði jegfullkomið umboð frá honum til þess að gera
það, sem gera þyrfti, til þess að koma uppástungu þessari í framkvæmd: fá
Alþingi til þess að veita vissan hlutaþess fjár, er til útgáfunnar þyrfti, gegn