Orð og tunga - 01.06.1997, Qupperneq 91

Hrefna Amalds:
Danskan í orðabók Sigfúsar Blöndals
1
Áður en ég byrja á eiginlegu umræðuefni mínu langar mig til að fara nokkrum orðum
um Björgu, eiginkonu Sigfúsar Blöndal, sem margir telja að hafi lagt mjög drjúgan
skerf til orðabókarinnar.
í formála bókarinnar getur Sigfús þess hvað eftir annað hve Björg hafi verið honum
mikil stoð og stytta við gerð bókarinnar og er hún ásamt Jóni Ófeigssyni og Holger
Wiehe skráð aðalsamverkamaður Sigfúsar á titilblaði bókarinnar. Árið 1919 kemur
Björg til íslands vegna orðabókarinnar og hefur meðferðis áætlanir um framkvæmd
og kostnað við lokaáfanga verksins. Höfðu þau Sigfús komist að þeirri niðurstöðu
að æskilegast væri að ríkissjóðir íslands og Danmerkur kostuðu útgáfu bókarinnar.
í formálanum segir Sigfús: „... og takket være hendes intelligente og utrættelige
Arbejde lykkedes det at vinde det islandske Alting og Regering for vore Planer“ (bls.
XI). Finnst mér öll framganga Bjargar gefa tilefni til að álykta að þetta hafi verið henni
mikið hjartans mál.
Svo mun hins vegar ekki hafa verið. í grein um Björgu í bókinni Úr œvi og starfi
íslenskra k\’enna eftir Björgu Einarsdóttur kemur fram að árið 1920 þegar vinnan við
orðabókina var að komast á lokastig sneri Björg sér að sálar- og lífeðlisfræði sem hún
hafði lengi haft áhuga á. Varði hún doktorsritgerð sína í þeim efnum við Sorbonne-
háskólann árið 1926 og varð fyrsti íslenski kvendoktorinn. Þau Sigfús skildu árið
1925. Eftir lát Bjargar kom út bók með ljóðum hennar og er þar m.a. að finna kvæðið
„Orðabókinni rniklu lokiðeftir 20 ára starf‘. Ur því eru þessi tvö erindi:
Ó, fjötrarnir hrundir, sem ár eftir ár
í álögum sálu mína bundu!
Og læstu í huga mér frostnátta fár,
sem felldi hrím á unga gróðrarlundu.
79