Orð og tunga - 01.06.1997, Qupperneq 93

Hrefna Arnalds: Danskan í orðabók Sigfúsar Blöndals
81
varð því sú að nota merkinguna sem grunneiningu. Dæmi sem eingöngu þjónuðu þeim
tilgangi að lýsa notkun ákveðinnar merkingar og stundum eru óþýdd töldust hluti þeirrar
merkingar en dæmi þar sem orðið fékk breytta merkingu eða breytta þýðingu voru talin
sem sérstakar merkingar.
Með þessu móti urðu þau 470 orð sem ég athugaði að 808 merkingum.
20 merkingar tókst mér ekki að fá nægar upplýsingar um og sleppti þeim því í
útreikningum á prósentutölum.
Alls gerði ég athugasemdir við 156 merkingar eða tæp 20% allra merkinganna og
er það minna en ég átti von á vegna aldurs bókarinnar. Það stangast jafnframt á við þá
tilfinningu sem ég fékk við fyrsta yfirlestur úrtaksins. Ég held mér sé óhætt að segja að
ég hafi yfirleitt látið Sigfús njóta vafans og athugasemdirnar því orðið færri en ella.
Þær athugasemdir sem ég gerði voru:
I. Gamaldags
II. Úrelt
III. Röng þýðing
IV. Þýðingu ábótavant
V. Vantar merkingu
VI. Tilbúið orð, þ.e. orð sem Sigfús (eða aðstoðarfólk hans) hefur búið til
VII. Aðrar athugasemdir
VIII. Stafsetning
Með athugasemdinni gamaldags er átt við að orðið sé nú aðeins notað af eldra fólki
en athugasemdin úrelt merkir að orðið sé ekki lengur notað.
Oft er það svo að athugasemdin á aðeins við um hluta þýðingar, t.d. þegar merking
er þýdd með fleiri en einu orði og hluti þeirra er gamaldags eða úreltur eða gamaldags
eða úrelt orð koma fyrir í skýringu á orði.
3
Lítum nú á hvern ofangreindra flokka fyrir sig.
I. Gamaldags
Af merkingunum fengu aðeins 8 athugasemdina gamaldags og aðrar 8 gamaldags
að hluta. Eru þetta 2,04 % af öllum merkingunum.
Dæmi um þetta eru: