Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.1998, Qupperneq 20

Mér fannst svo erfitt að sjá allt þetta veika fólk ég var
þarna bara í rannsókn. Við eigum bara að fá að vera þar
sem okkur hentar í hvert skipti.
Stofan
Konurnar koma á handlækningadeildina að morgni. Þær
eru boðnar velkomnar og látnar finna að búið sé að undir-
búa komu þeirra. Ef hægt er að koma því við er búið um
þær á einbýli.
Ég var eiginlega alltaf ein á stofu það fannst mér mjög
gott maður var bara eins og heima hjá sér.
Ef einbýlisstofa er ekki tiltæk fara konurnar á tví-
býlisstofu þar sem lítil umgengni er. Stofan er vel upphituð,
gott loft, búið að skúra fyrir þann dag, gluggatjöld dregin
fyrir ef vitað er að konan kýs að hafa rökkur, segulbands-
tæki með slökunarmúsik er tilbúið á borðinu.
Mér fannst svo gott að koma mér fannst eins og ég
væri að koma heim.
Kyrrð
Stundum sofa sjúklingarnir á meðan þeir fá meðferðina.
Tveir ákveðnir starfsmenn hafa umsjón með hverri konu
og engin hætta er á óþarfa umgangi. Þeir ræða t.d. við
hana um hvað hún vilji drekka og borða, það eru engir
aðrir sem koma og spyrja sömu spurninganna.
Ef ég ætti að sjá þetta fyrir mér þá sé ég fyrir mér
svona rökkur og ró og svona góða umhyggju.
Það var enginn að ónáða mig það var ekkert verið að
segja þú mátt nú til með að reyna þetta þú mátt nú til með
að reyna hitt ef mig vantaði eitthvað þá gat ég bara beðið
um það, friður og ró það er það sem að maður þarf.
Öryggi
Það er mjög mikilvægt að þróa betri aðferðir til að koma til
móts við þarfir þessara sjúklinga hvað varðar lífsgæði og
árangur meðferðar. Síðan 1992 hafa allar konur, nema ein,
sem fengið hafa krabbameinslyfjameðferð á FSA kosið að
dvelja í sólarhring á deildinni í tengslum við lyfjagjafir.
Markmiðið með því að bjóða konunum sólarhringsdvöl var
einnig það að reynsia þeirra og minningar um lyfjameð-
ferðina yrðu ekki einungis neikvæðar eða skelfilegar eins
og sumar konur hafa lýst. Öryggi var ofarlega í huga þeirra
kvenna sem rætt var við þegar talið barst að því hvernig
þeim fyndist að leggjast inn í sólarhring til lyfjameðferðar.
Það sem var gott við það að vera inni í sólarhring var
öryggið, ég vissi að ef eitthvað kæmi upp á þá væri strax
hægt að gera eithvað, þá myndi mér ekki líða svona illa
eins og mér leið áður og líka að ég var bara þarna í friði og
ég vissi að ég myndi sofa á meðan og ég vissi að ég gæti
bara sofið í gegn um þetta og það var góð tilfinning.
Sólarhringsdvöl konunnar á deildinni gefur hjúkrun-
arfræðingum betra tækifæri til þess að skilgreina þær
aukaverkanir sem upp koma og auknar líkur eru á því að
20
hjúkrunarfræðingi takist að byggja upp traust og skapa
tengsl á milli sín og konunnar ef um lengri tíma er að ræða
í hvert sinn.
Maður spjallaði við hjúkrunarfræðinginn tók upp þráð-
inn frá því síðast það gekk allt mjög vel.
Tengsl
Þær áherslur sem fram komu hjá konunum voru að þekkja
fólkið með nafni, persónulegt samband, að vera á sama
stað þar sem starfsfólkið þekkir mann. Þær voru sammála
um það að mikið öryggi fælist í því að hitta krabbameins-
lækni reglulega, en þær áttu það sameiginlegt að tengsl
þeirra við sína fyrstu deild voru sterk.
Konurnar sem rætt var við í þessari skýrslu voru sam-
mála um að það skipti miklu máli að hafa sama hjúkrunar-
fræðinginn. Að mynda tengsl sem konan treysti á var mik-
ilvægt á tímbili þar sem hún var ekki tilbúin til að takast á
við eitthvað óþekkt, hafði e.t.v. ekki líkamlega eða andlega
orku til þess vegna mikils álags og streitu. Þeim fannst
æskilegt að stuðningur hjúkrunarfræðinga héldi áfram eftir
útskrift. Það er viðurkennd staðreynd að 1-2 vikum eftir
útskrift er enn mörgum spurningum sjúkiinga ósvarað í
samandi við sjúkdóminn, meðferðina og þau áhrif sem
sjúkdómurinn kemur til með að hafa á lífsstíl sjúklingsins.
Bent hefur verið á mikilvægi þess að þróa aðferðir sem
tryggja konunum áframhaldandi stuðning eftir útskrift og á
meðan á meðferð stendur og að þörf fyrir tilfinningalegan
stuðning og samhygð eykst á fyrstu þrem vikunum eftir
aðgerð (Smyth, McCaughan og Flarrisson, 1995). Fljúkr-
unarfræðingarnir á deildinni tóku þá ákvörðun að fylgjast
með konunum símleiðis á meðferðartímanum og lengur ef
■ konunum þætti stuðningur í því. Stutt símtal sem upphaf-
lega var hugsað til þess að heyra hvernig konunni gengi
og til að ræða stuttlega hugsanleg vandamál gæti leitt til
þess að konunni væri beint inn á nýjar og áður óræddar
leiðir sem gætu hjálpað. Vandamálin gætu verið m.a. inni-
byrgð sorg og söknuður eða þunglyndi. Líta má svo á að
eftirfylgni sé sérstaklega nauðsynleg hjá konum sem fá
brjóstakrabbamein þar sem svo margar stéttir heilbrigðis-
starfsfólks koma við sögu á sjúkdómstímanum.
Maður verður bara að reyna að vera jákvæður alveg
sama á hverju gengur. Eftir að meðferð lauk var stundum
stutt í það neikvæða, ég hef fengið daga sem ég hef bara
skælt en svo er allt gott daginn eftir en ég hef alltaf getað
hringt í x (hjúkrunarfræðinginn).
Snerting
Ýmsar aðferðir og atferli er til sem stuðlar að því að ein-
hverjir tveir einstaklingar ná að tengjast. Ein aðferðin er
snerting og nudd. Þegar þetta er skrifað eru tveir sjúkra-
liðar á deildinni sem hafa lært nudd og nokkrir hjúkrunar-
fræðingar og sjúkraliðar hafa sótt námskeið í meðferð
jurtaolía og nuddi.
Tímarit Hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 74. árg. 1998