Ráðunautafundur - 15.02.1991, Blaðsíða 110

-102-
mælingar verulegan mun á hinum ýmsu eiginleikum milli framleiðenda. Hins vegar
eru ekki, eins og áður sagði, fyrir hendi tilteknir staðlar eða viðmiðunarmörk gagnvart
notkun filmunnar við heyverkun og þá við breytileg skilyrði. Það er því erfitt að
draga ályktanir af slíkum mælingum til leiðsagnar fyrir bændur. Á Bútæknistofnuninni
í Noregi hafa verið gerðar hliðstæðar mælingar og þeim fylgt eftir með beinum
verkunartilraunum. Þær eru hins vegar ekki nægilega yfirgripsmiklar til að kveða á
um ákveðna staðla í þessu sambandi. Nokkuð aðkallandi er, bæði fyrir framleiðendur
og neytendur, að fá nokkuð skýrar viðmiðanir í þessum efnum því nú þegar eru
spurnir af því erlendis frá að bændur hafi farið út í málaferli vegna meintra galla í
rúlluplasti.
Önnur hlið á þessu máli er sú að eiginleikar filmunnar rýrna eftir því sem lengra
líður frá framleiðsludegi og því ekki óeðlileg krafa að á umbúðum væru dagsstimplar.
Þá er mikilvægt að geymslustaður sé með sem jöfnustu hitastigi og laus við raka.
Einnig er mikilvægt að umbúðir um filmurúllurnar séu góðar til að verja þær
skemmdum í flutningi en verulegur munur er milli framleiðenda hvernig frá þeim er
gengið.
í kjölfar þeirrar umræðu sem á sér stað um umhverfisvernd og endurvinnslu
ýmissa efna sem til falla, hefur athyglin að sjálfsögðu beinst að rúlluplastinu. Það er
frumunnið úr frekar dýru hráefni -polyethylen" og því líklegra til endurvinnslu en ýmis
önnur plastefni. Á síðastliðnu hausti gerði Bútæknideild að beiðni Stéttarsambands
bænda nokkra athugun á þessum möguleika. Tæknilega eru engin vandkvæði á því
að endurvinna þau plastefni er til falla í landbúnaðinum þar með talið áburðar- og
graskögglapokar. Úr endurvinnsluferlinum kemur plastmassinn perlaður en þá afurð
má nýta hvort heldur til sölu á markaði erlendis eða til endurvinnslu ýmis konar á
innlendum markaði þar á meðal rúlluplast. Þannig mætti hugsa sér að komið yrði á
eins konar hringrás þessara efna. Eitt fyrirtæki hér á landi hefur þegar gert
raunhæfar áætlanir um slíkan rekstur. Til að standa undir fjármagns- og
rekstrarkostnaði við endurvinnslusamstæðu benda fyrstu áætlanir til að vinnslan þurfi
að vera um 400 tonn á ári. Það magn af rúlluplasti er nú þegar í umferð og auk
þess um 200 tonn af plasti í áburðarpokum og um 160 tonn af heybindigarni. Til að
ná þessum plastefnum saman til endurvinnslu koma ýmsar leiðir til álita til að mynda
innflutningsgjald til að standa undir kostnaði við söfnun og/eða fjárfestinga í
endurvinnslubúnaði sem þá væri að hluta til í eigu bænda. Þegar hafa verið gerðar
nokkrar athuganir á hvernig tæknilega væri heppilegast að standa að söfnuninni en
ekki er svigrúm til að fjalla um það frekar að sinni.