Morgunblaðið - 01.02.2018, Blaðsíða 36

SVIÐSLJÓS
Svanhildur Eiríksdóttir
svei@simnet.is
Í byrjun janúar á þessu ári bættust
rúmlega 100 þátttakendur við heilsu-
eflingarverkefnið „Fjölþætt heilsu-
rækt í Reykjanesbæ – Heilsuefling
fyrir eldri aldurshópa 65+“ undir
stjórn dr. Janusar Guðlaugssonar og
Ingva Guðmundssonar, íþrótta- og
heilsufræðings. Verkefnið hófst í maí
2017 þar sem rúmlega 120 eldri íbúar
hófu þátttöku. Mælingar sem þá voru
gerðar gáfu til kynna að dagleg
hreyfing væri of lítil, líkamsþyngdar-
stuðull of hár sem og mittis- og
mjaðmamálshlutfall. Þá voru niður-
stöður úr mælingum á efna-
skiptavillu áhyggjuefni, en efna-
skiptavilla lýsir ákveðnu
líkamsástandi þar sem áhætta á
hjarta- og æðasjúkdómum eykst nær
áttfalt greinist einstaklingur í þessu
ástandi. Einnig ýtir ástandið undir
sykursýki 2.
Nýlegar mælingar að lokinni sex
mánaða þjálfun sýna hins vegar frá-
bæran árangur meðal þátttakenda.
Alls 14 þátttakendur af 34 eru nú
lausir við áhættu efnaskiptavillu
vegna breytts lífsstíls og æfinga. Þeir
sem enn eru innan áhættumarka
hafa færst til betri vegar. Þá hefur
blóðþrýstingur þátttakenda lækkað
og árangurinn sambærilegur eða
betri en fólk á þessum aldri nær með
inntökutöku blóðþrýstingslyfja.
Vöðvaþol og liðleiki þátttakenda hef-
ur aukist, hvíldarpúls og líkams-
þyngdarstuðull lækkað. Þá hafa blóð-
gildi eins og blóðsykur og góða
kólesterólið færst til betri vegar.
Blaðamaður náði tali af Janusi og
nokkrum þátttakendum sem voru við
æfingar í Reykjaneshöll og Massa.
Stemma stigu við öldrun
Reykjanesbær er fyrsta sveitarfé-
lagið sem gengur til samstarfs við
Janus heilsueflingu um heilsurækt
eldri íbúa. Hafnarfjarðarbær er í
startholunum og fleiri sveitarfélög
hafa sýnt verkefninu áhuga. Hús-
fyllir var í félagsaðstöðu eldri borg-
ara í Hafnarfirði þegar verkefnið var
kynnt á dögunum og um 300 eldri
borgarar mættu til að kynnast upp-
byggingu þess.
Fyrirmynd verkefnisins er sótt í
doktorsverkefni Janusar sem þýtt
hefur verið á íslensku sem „Fjölþætt
heilsurækt – Leið að farsælum efri
árum“. Janus segir markmið verk-
efnisins hafa verið að sýna fram á að
með fjölþættri heilsurækt og fræðslu
um næringu og tengda heilsufars-
þætti mætti færa ýmsar heilsufars-
breytur til betri vegar þrátt fyrir há-
an aldur þátttakanda.
„Markmiðið er jafnframt að
stemma stigu við ýmsum öldrunar-
einkennum með markvissri þjálfun
þannig að hreyfifærnin og afkasta-
geta verði betri, að blóðþrýstingur
lækki og að ýmsar breytur tengdar
áhættuþáttum hjarta- og æðasjúk-
dóma geti færst til betri vegar.
Markmiðið er ekki síður að létta á
álagi á heilbrigðiskerfinu til lengri
tíma. Þetta allt hefur gengið eftir og
hefur árangurinn í Reykjanesbæ
verið frábær,“ segir Janus.
Hann segir þátttökuna í upphafi
hafa verið framar vonum, húsfyllir
hafi verið á kynningarfundi áður en
verkefnið hófst. Sú góða raun sem
verkefnið hefur gefið hafi orðið til
þess að bæjarráð Reykjanesbæjar
hafi ákveðið að styrkja verkefnið
áfram, auk þess sem verkefnið fékk
myndarlegan styrk frá Sóknar-
áætlun Suðurnesja. Þá hefur sam-
vinna við Heilbrigðisstofnun Suður-
nesja verið einstök, að sögn Janusar,
og einnig við stjórnendur Reykjanes-
bæjar. Aftur bættust rúmlega 100
þátttakendur við í upphafi árs.
„Þetta eru því ánægjulegar fréttir
en það er skoðun okkar að þessi for-
varnarleið geti meðal annars seinkað
innlögnum inn á dvalar- og hjúkr-
unarheimili. Að seinka einum eldri
borgara um eitt ár jafngildir því að
geta unnið með um 80-100 eldri
borgara í forvarnarleiðinni. Að
seinka 100 eldri einstaklingum á
landinu um eitt ár jafngildir ávinn-
ingi um 1,3 milljarða króna. Hér er
ný nálgun á sviði heilsu og velferð-
armála sem þarf að taka alvarlega og
veita athygli; hún er öllum til tekna,
bæði þeim sem stjórna ríki og sveit-
arfélögum og ekki síst þeim sem tek-
ur þátt. En heilsan er auðvitað alltaf
á ábyrgð þátttakenda og skilyrði fyr-
ir þátttöku er að þeir geti bjargað sér
sjálfir til æfinga.“
Gefur sér meiri tíma til æfinga
Það er einkum tvennt sem hefur
gefið þann góða árangur sem hefur
náðst í átt að bættri heilsu og betri
líðan, segir Janus. Það er annars veg-
ar dagleg hreyfing sem hefur aukist
úr tæplega 12 mínútum á dag í rúmar
25 mínútur og hins vegar eru þátt-
takendur farnir að stunda reglulega
styrktarþjálfun tvisvar í viku, sem
nær enginn gerði áður.
„Þessar tvær breytur ásamt
fræðsluerindum leggja grunninn að
þeirri bætingu sem niðurstöður
seinni mælinga í nóvember sýndu.
En burtséð frá öllum jákvæðu töl-
unum og mælingarniðurstöðum sem
við sjáum þá er það ekki síður gleðin
sem ríkir í andlitum fólksins sem ber
að meta,“ segir Janus að endingu.
Lífið verður allt annað og betra
 Yfir 200 íbúar 65 ára og eldri stunda
nú heilsurækt í Reykjanesbæ undir
stjórn dr. Janusar Guðlaugssonar
Morgunblaðið/Svanhildur Eiríksdóttir
Heilsuefling Janus Guðlaugsson, í bláu peysunni, fer yfir prógrammið með hópi þátttakenda í Reykjaneshöll.
36 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. FEBRÚAR 2018
Blaðamaður náði tali af tveimur
þátttakendum í heilsueflingarverk-
efni. Þeim fannst þetta spennandi
og tóku jafnframt fram að fram-
takið hjá bæjaryfirvöldum og Ja-
nusi væri flott. Öllum fannst gott
að fá þessa hvatningu til að halda
áfram reglubundinni hreyfingu.
Margir hefðu gefið meðmæli með
verkefninu auk þess sem látið
væri vel að því.
Það var ekki síst sú staðreynd
að einn þátttakenda, sem hefur
verið með frá byrjun, hafi gefið
göngugrindina sína fyrir jól.
Þurfti ekki lengur á henni að
halda. Sá þátttakandi er Svavar
Tjörfason, sem blaðamaður hitti
við æfingar í Massa.
Líkist Christopher Plummer
Svavar var farinn að missa mátt
og studdist við göngugrind. Hann
var að ganga í Reykjaneshöll þeg-
ar hann sá verkefnið auglýst og
ákvað að taka þátt. „Ég lagði
grindinni eftir sex vikur og er allt-
af að styrkjast meira og meira. Ég
er að verða 100%.“
Svavar hafði alltaf gengið sér til
heilsubótar en ekki verið að lyfta
lóðum. Styrktaræfingar gerðu
hins vegar gæfumuninn fyrir
hann.
„Ég hef líka komið vel út úr öll-
um mælingum og ég er bara í
toppformi. Tek heldur engin lyf
lengur og steinhætti að drekka,
það var vandamál hjá mér,“ segir
Svavar sem játar fyrir blaðamanni
að hafa eignast nýtt líf. „Ég er
allur öruggari með mig og orðinn
svolítið montinn. Lít ég ekki vel
út?“ Jú, blaðamanni finnst honum
svipa til Hollywood-leikarans
Christophers Plummer og það er
ekki leiðum að líkjast!
„Ég er bara allur miklu glaðari
og hressari og tala meira við fólk
en ég gerði áður,“ segir hann.
Ragnheiður Skúladóttir var
einnig við æfingar í Massa þegar
blaðamann bar að garði, en hún
hefur einnig verið með frá upp-
hafi. Hún segist hafa verið í leik-
fimi á Nesvöllum þegar hún frétti
af verkefninu og hafi ákveðið að
taka þátt, þótt hún væri dugleg að
hreyfa sig.
„Ég hafði hins vegar ekki stund-
að styrktarþjálfun, aldrei áður
komið inn í svona tækjasal. Þetta
verkefni hefur orðið til þess að
koma mörgum af stað, ekki bara
mér, ég veit það. Og maður sér að
margir þeir sem voru farnir að
bogna standa nú teinréttir. Mér
finnst þetta alveg frábært fram-
tak.“
Ragnheiður segist ekki bara
finna mikinn mun á sér, heldur sé
þátttaka í verkefninu svo
skemmtileg. „Hér hittir maður
fólk. Þó það hafi ekki verið vanda-
mál hjá mér þá sé ég að þar hefur
orðið breyting á hjá mörgum sem
hér eru að taka þátt. Þetta hefur
því ekki síður áhrif á andlega
líðan en þá líkamlegu.“
Lagði göngugrind-
inni eftir sex vikur
Allur annar Svavar Tjörfason lyftir lóðum, mun hressari en fyrir sex vikum.
Hreyfing Ragnheiður Skúladóttir
hefur verið með frá upphafi.
Sæbjúgu innihalda mikið kollagen og yfir 50
tegundir af næringarefnum sem hafa öll mjög
jákvæð áhrif á lífeðlisfræðilega starfsemi
mannslíkamans
ÍSLENSKA FRAMLEIÐSLA: Framleiðandi sæbjúgna er Arctic Star ehf.
Allar nánari upplýsingar fást á arcticstar.is
.
Arctic Star sæbjúgnahylki fást í flestum apótekum og heilsubúðum og í Hagkaupum.
Arctic Star Sæbjúgnahylki
Sæbjúgu
eru þekkt fyrir:
• Hátt prótíninnihald og lágt fituinnihald
• Að minnka verki í liðum og liðamótum
• Að byggja upp brjósk og draga úr tíðni
liðskemmda
• Að bæta ónæmiskerfið og mótstöðu
líkamans gegn ýmsum sjúkdómum
• Að auka blóðflæði sem minnkar líkur á blóðtappa
• Að koma í veg fyrir æðakölkun
• Að auka orku líkamans, stuðla
að myndun húðpróteins
og insúlíns