Tímarit Máls og menningar - 01.05.2018, Page 56

K a r l Á g ú s t Ú l f s s o n
56 TMM 2018 · 2
kimer nu til julefest, og alla aðra platta sem Bing og Grøndahl hafði
dottið í hug að framleiða á þessu árabili. Þetta voru einu veraldlegu verð-
mætin sem við systkinin áttum í okkar fórum. Það var allur gangur á því
hvernig húsbændur okkar tóku þeirri áráttu Guðríðar að vilja ævinlega
hengja plattana upp um alla veggi hvar sem við vorum í húsmennsku.
Húsmóðurinni Láru í Kvennabrekku þótti prýði að þessu, en Hallsteinn
á Skarði vildi hvergi sjá danskt postulín á sínum þiljum.
Ég var látinn róa út vítt og breitt um landið vestanvert, ýmist af Snæ-
fellsnesi eða úr Borgarfirði og eina vetrarvertíð úr Króksfjarðarnesi.
Guðríður systir mín var ævinlega hrædd um að ég skilaði mér ekki
heill heim. Bréfin frá Dýrfinnu frænku höfðu með einhverju móti sett
í hana beyg og nú fór hún að leggja hart að mér að taka með mér jóla-
platta í verið svo að tengslin á milli okkar rofnuðu ekki. Eitthvað í þá
veru sagði hún, en ég verð að játa að aldrei skildi ég hana til fullnustu.
Samt lét ég tilleiðast. Skipsfélögum mínum þótti það kostulegt, en ég
flutti með mér í verið helminginn af jólaplöttunum frá Bing og Grøn-
dahl sem okkur Guðríði höfðu áskotnast og yfir bálknum mínum í ver-
búðinni hengdi ég þá alla, bláhvíta og glansandi. Undrun félaganna, sem
smátt og smátt breyttist í hvískur, þá í hlátra og svo í háð og spott – allt
þetta vandist furðu fljótt. Ég vissi allt frá upphafi að ég var mun betri
sjómaður en flestir þeir sem vildu hæða mig. Grettir Glúmsson henti
oft og einatt gaman að jólaplöttunum mínum, en vorið 1904 féll hann
fyrir borð undan Rifi og hefði ég ekki kunnað sundtökin og náð taki á
stakknum hans hefði hann aldrei dregið andann eftir það. Uppfrá því
vorum við fóstbræður.
Þegar ég kom vestur lá Guðríður systir mín fyrir dauðanum. Brjóst-
veikin hafði búið um sig í henni misserin á undan og nú átti hún ekki
meiri þrótt. Hún lá í bálknum sínum við þilið í baðstofunni á Núpi.
Andlitið var teygt og blágult, seigt af veikindum, svarbláir baugar niður
undir kinnbein. Við brjóst sér hélt hún á jólaplatta frá Kaupmannahöfn.
Það var sending frá Dýrfinnu frænku sem hafði borist á meðan ég var í
burtu, Børnenes forventning. Þegar ég beygði mig yfir hana til að kyssa
hana stöðvaði hún mig, en rétti mér þess í stað plattann.
Eftir jarðarförina afhenti Þórður bóndi á Núpi mér áþreifanlegar
eigur Guðríðar. Bréfin frá Dýrfinnu voru öll saman í poka. Lítinn kistil
hafði Guðríður eignast og í honum voru plattarnir allir sem í hennar
vörslu voru. Blessuð sé minning hennar.
Það var svo þremur árum seinna sem mér bárust fréttir af að
Íslendingar væru að eignast nýjan togara, þann stærsta er sést hefði hér
við land og sá væri smíðaður handa okkur sérstaklega. Jafnskjótt og mér