Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.2004, Síða 72

Tímarit Máls og menningar - 01.09.2004, Síða 72
Júlían Meldon D’Arcy og Guðmundur Sæmundsson Eru Norðurlöndin og ísland úti á kantinum? Samnorrænn sögu- og bókmenntaarfur er einkar ríkur af þemum, minnum, einstökum persónulýsingum og atburðum sem gefa tilefni til íþróttabókmenntafræðilegra vangaveltna. Noregskonungasögur, íslend- inga sögur, samtímasögur eins og Sturlunga saga og loks hinar ævintýra- legu Fornaldarsögur Norðurlanda eru rannsóknarvettvangur sem fræði- menn á þessu sviði geta ausið af næstu árin. Nokkur rit hafa verið til- einkuð íþróttum fornmanna, vopnaburði og hetjuskap, t.d. bókin íþróttir fornmanna á Norðurlöndum eftir Björn Bjarnason (Björn Bjarnason 1908). Hún var skrifuð á dönsku sem doktorsritgerð, en síðan þýdd og umrituð yfir á íslensku. Bókin var endurútgefin árið 1950, óbreytt. Hún er í rauninni eina yfirlitsverkið um íþróttir og vopnaburð norrænna fornmanna sem ritað hefur verið til þessa. Nokkrar ritgerðir og greinar hafa einnig verið skrifaðar um fornnorrænar íþróttabókmenntir (t.d. Martin 2002 og Meinander 2000). Þá skrifaði Þorsteinn Einarsson íþróttafulltrúi stutt yfirlit yfir sögu íþrótta, þar sem örlítið er minnst á íþróttir fornmanna en mest fjallað um íþróttir á 19. og 20. öld (Þorsteinn Einarsson 1977). íslendingar hafa því í rauninni staðið sig ágætlega varð- andi fræðilega umfjöllun um íþróttir í bókmenntum. Nýrri norrænar bókmenntir snerta að sjálfsögðu oft efni sem tengjast íþróttum og íþróttaiðkun. Gott dæmi um það er bókin Fótboltaengillinn (Fodboldenglen) effir danska höfundinn Hans-Jorgen Nielsen (1981, 1983). Rannsóknir og fræðimennska eru þó skammt á veg komnar á þessu sviði, rétt eins og annars staðar í Evrópu. Þó væri ósanngjarnt að nefna ekki þá umræðu sem einmitt Fótboltaengillinn hefur leitt af sér, m.a. í íslensku tímariti (Jorgensen 1983), en þó aðallega á dönskum vett- vangi eins og skiljanlegt er (Nielsen 1980, Mogensen 1981, Kyndrup 1983, Kuntze 1985, Braad 1990, Moller 2001, Stjernfelt 2001, Barfod 2001, Örum 2001). Einnig er rétt að nefna nýlega danska bók, Fodbold: Forfattere om Fœnomenet, sem út kom árið 2002 (Christiansen og Stjern- felt 2002). Norrænt seminar í Árósum 16. og 17. janúar 2004, Norrœnar bók- menntir um íþróttir og líkamsmennt — þverfagleg sjónarhorn, var mjög merkur áfangi í að mynda samstarfsgrundvöll til frekari rannsókna og umfjöllunar um norrænar íþróttabókmenntir. Þar kom það einna helst fram um norrænar íþróttabókmenntir sem fræðigrein að þær eru á væn- legum byrjunarreit meðal bókmenntafræðinga, en hins vegar virðast fjölmiðlafræðingar og blaðamenn, auk félagsfræðinga, sálfræðinga o.fl., hafa fjallað talsvert mikið um hlutverk íþrótta í fjölmiðlatextum, ævi- 70 TMM 2004 ■ 3
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.