Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.2004, Qupperneq 120

Tímarit Máls og menningar - 01.09.2004, Qupperneq 120
Bókmenntir segir (og er þá einnig með Martíus í huga) að órofa tengsl séu milli goðafræði (mýtólógíu) og hugmyndafræði (ídeólógíu). „Með skírskotun til hins fyrrnefnda leitast snillingar við að ryðja veg frá andlegri og tímanlegri nauðung áleiðis til hugsjónaheimsins sem Stephan G. lýsir í kvæði sínu Martíusa (Haraldur Bessa- son 1998:37). í leiðinni mætti kannski minna á grein Haralds frá árinu 2002 um Sigurð Trölla þar sem hann sýnir fram á að átök þess norðlenska afdalabónda við klerkinn Hannes minni á andóf Stephans og menningarfélagsmannanna í Dakóta gegn klerkaveldinu og kreddukenningunum sem ekki leiddu alltaf blessun yfir íslendingabyggðirnar vestra. Stundum er Viðar stuttorður um einstök kvæði sem eðlilegt er. Hann segir um fyrrnefndar Vögguvísur að þær séu „óður til þeirrar ástar á skáldskap sem blómstraði víða til sveita“ (11:233). Það er eflaust rétt en jafnframt og kannski fremur mætti tala um ramma ádeilu í anda kvæðisins um Jón hrak (sem ort var ári fyrr) enda kemur það óbeint fram í athugasemd Stephans við kvæðið sem prentaðar eru í útgáfu Þorkels Jóhannessonar á Andvökum (IV:425). Óminn frá Jóni hrak má heyra í orðunum krakki og kúrði í Vögguvísum. („Snemma var hann kenjakrakki,/kúrði er aðrir voru á flakki“ [Jón hrak]; „Það var fæddur krakki í koti - /kúrði sig í vögguskoti“ [ Vögguvísur]. Bragarhátturinn er að hluta sá sami - og „fóstran“ svæfir skáldgáfuna: Fleiri gáfur svæfði ég svona. Sofðu! Korríró! Margir andans menn hafa sýnt Stephani G. sóma og nægir þar að minna á Finn- boga Guðmundsson, Hannes Pétursson og Harald Bessason auk Sigurðar Nor- dals. Nú hefur Viðar Hreinsson heldur betur bæst í þennan hóp; óvissuferðin endaði farsællega (nú þarf bara að þýða á ensku!). Við þurftum á þessu verki að halda til að heiðra minningu skáldsins og hugsuðarins og stækka þann hóp sem sækir heilsubót og hvatningu til hans. Heimildir: Atli Harðarson. 2004. „Stephan G.“ Lesbók Morgunblaðsins 24. apríl. Haraldur Bessason. 1998. „Frumkraftur náttúrunnar og Skagafjörður Stephans G.“ Greinar af sama meiði helgaðar Indriða Gíslasyni sjötugum. Rannsóknarstofnun Kennaraháskóla Islands. Haraldur Bessason. 2002. „Himnastiginn og Stephan G.“ Úr manna minnum. Greinar um íslenskar þjóðsögur. Heimskringla. Háskólaforlag Máls og menningar. Reykjavík. Óskar Ó. Halldórsson. 1961. „Á ferð og flugi eftir Stephan G. Stephansson.“ Studia Islandica 19:7-94. Viðar Hreinsson. 2004. „Ekkert er algjörlega dautt.“ Lesbók Morgunblaðsins 17. apríl. 118 TMM 2004 • 3
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.