Heimsmynd - 01.08.1994, Qupperneq 52

sérvitur. Það falla allir í sama mótið. Við erum
að tala um mjög geðugt fólk, vel greitt og gott
til fara, sem heftir lítið fi'am að færa annað en
að halda í horfinu.
- „Ferð þú ekki sömu leið?“
„Það má vel vera. Eg gæti allt eins átt von á
því.“
- Hefuróu alltaf verið pólitísk?
Já-“
- Hvernig þá?
„Eg var róttæk á mínum yngri árum. Og er
enn — upp að vissu marki...“
- Hvaða marki?
„Ég set markið við anarkisma. Mín róttækni
nær langleiðina þangað, en sá er munurinn
að ég vil hafa hæfilega sþórn á hlutunum í
kringum mig. Ég vil geta ráðið nokkru um
„Ég spyr, hver er munurinn
á framsóknarmanni
í kremuðum jakka, krata
í köflóttum eða léttlyndum
sjálfstæðismanni
og léttsljóum alþýðu-
bandalagsmanni?“
umhverfi mitt og hagi minna nánustu. Og ég
er komin út í pólitík af því þar kemst ég næst
því að fá einhveiju ráðið um þessi atriði.“
- Og hver eru þín ráð?
„Ég vil moka svolítið...“
- Áttu við flórinn?
,Já, mér finnst svolítil skítalykt víða í kringum
mig. Samfélagið er stútfullt af klíkuskap,
ffændsemi, vinargreiðum og ábreiðslum...“
- Ábreiðslum?
,Já, menn keppast hver um annan þveran að
breiða yfir skítinn. Þetta þarf að laga. Það á
ekki að skýla honum heldur skófla honuni
ÚL“
- Helduróu að þín skófla nægi?
„Ég veit ekki. Ég vona það.“
- Þetta finnst mér veikt svar.
„Vissulega, en lýðræðið er erfitt og skrýtin leið
í mannlegum samskiptum. Lýðræði er mála-
miðlun, það snýst um að lúffa og beygja. Það
rúrnar varla hreinar og klárar stefnur og af-
leiðingin er oftast nær einhvers konar miðj-
umoð. Þetta ájafnt við um starfið innan flokka
sem milli þeirra.“
- Viltu breytingar á flokkakerfinu?
„Ég fæ ekki séð annað en þær séu orðnar
löngu tímabærar. Ég spyr; hver er munurinn
á framsóknarmanni í kremuðum jakka og
krata í köflóttum eða léttlyndum sjálfstæðis-
manni og léttsljóum alþýðubandalagsmanni?
í mínum huga gætu allir þessir menn verið í
einum og sama miðjumoðsflokknum. Og það
vantar ekki að þeir eru allir nógu vel greiddir.
Nei, það em ekki lengur neinar klárar línur í
íslenskri pólitík. Það virðast rúmastjafn marg-
ar skoðanir innan þessara flokka og meðlimir
þeirra em margir. Þetta em ekki stjórnmála-
flokkar með skýrar línur, heldur einhverskon-
ar fjöldahreyftngar, þar sem eina keppikeflið
virðist vera að rniðla málum, halda flokknum
saman.“
Og nú andvarpar Guðný, vonleysið uppmál-
að, enda erfitt að kenna gömlum hundum að
góla í kór. Svo blótar hún svolítið í þann
mund sem hún segir mér hvursu íhaldssöm
þjóð hennar sé, vaninn hennar annað eðli.
Og hún ætti svosem að þekkja það, alin upp í
þessu líka íhaldsbæli á borgarmörkunum!
Já, Mosfellsbær er íhaldsbæli. Hér kýs fólk af
gömlum vana og lengst af hefur þetta gengið í
erfðir. X við D, annað er guðlast, amen.“
- Hvað gerðist þá eiginlega í vor?
„Sjálfstæðismenn vom svo sigurvissir, að þeim
virtist sama hvetja þeir settu á listann hjá sér.
Listi þeirra var ekki rnjög sterkur fýrir bragðið
og þegar við bættust þreyttar eftirhermur á
málaskránni var kannski ekki við miklu að bú-
ast af þeim. Rétt eins og hjá íhaldinu í Reykja-
vík virtist þeim lausn allra mála vera fólgin í
steinsteypu. Þeir höfðu ekki, frekar en flokks-
bræður þeirra í borginni, betri hugmynd en
að byggja þessa steinsteypuhlussu, þetta um-
hverfisslys sem nýja ráðhúsið er. A sama tíma
var fólk að vakna og átta sig á því að það er vel
hægt að stjóma miðlungssveitarfélagi úr hjól-
hýsi.“
En hún vill líka meina að málefni hinna list-
anna hafi hitt í mark: „Okkar stefnumál höfð-
uðu miklu betur til unga fólksins heldur en
þessi freka og þóttalega stefna Sjálfstæðis-
flokksins, sem lét sér ekki detta neitt betra í
hug fyrir ungt fólk en að reisa handa því
íþróttahöll; enn eina steinsteypuklessuna ívið-
bót við ráðhúshöllina. Þetta er svo Kim II
Sungst. Það er höllin og það er íþróttamann-
virkið. Og allt var þetta auðvitað gert til að
hygla manni og öðmm. Það þurfti svolítið að
díla, því þeir flokksmenn sem ekki þurftu að
selja lóðir, þurftu þær til að byggja á. Þessi
einkavinavæðing lagðist smám saman eins og
hveitilím yfir bæinn. Fólk sér loks í gegnum
svoleiðis lagað og gildir þá einu um erfðir.“
Við stöndum upp úr bólstruðum stólunum í
stofunni í Melkoti. Guðný sýnir mér kyrrðina
utan glugga, sem virðist allt að því áþreifanleg.
Þetta er hennar sveit, hennar dalur, sjálfar
æskuslóðimar, og sterkir átthagafjötramir em
ekkert að gefa sig. Hún segist vera týpan til að
tolla í sveiL
C
„Ég er sveitaleg, jafnvel svolítið púkaleg á köfl-
um. Ég næ því alveg,“ og svei mér ef hún seilist
ekki í pípustert þegar við höllum okkur aftur í
sófana. Litlu síðar leggur sætan Dyflinarilm-
inn yfir híbýlin. Hún skutlar leggjunum upp á
borðbrún og hagræðir sér makindalega í
stólnum eins og latur köttur.
Hún segist hafa notið mikils frelsis á á upp-
vaxtarárunum, en frelsið að tarna haft ekki
verið notað til að rotta sig saman í Reykjavík.
Stefnan hafi jafhan verið tekin lengra út í sveit-
ina, yfir heiðina á fund hesta og heljaiTnenna.
Og ferðalögin voru sum hver löng, strax á
unga aldri. Þrjá vetur sat hún erlenda skóla í
Sviss og Austurríki á meðan faðir hennar
dvaldi við ritstörf í Evrópu, en oftar var þó
skólahúsið bara lítíl steinbygging á bökkum
Varmár.
- Varðstu fljótt vör við frægð föður-
ins?
,Já, strax sem bam. Ég var kölluð litli Kiljan í
skólanum.
- Fannst þér það sárt?
„Nei, ég lærði fljótt að svara fýrir mig. Ég tók
þetta ekki inn á mig heldur þveröfugt. Ég byrj-
aði fljótt að svara fýrir mig og rífa kjaft.“
- Stráksleg?
, Já, enda lék ég mér líka aðallega við stráka.
Það var svo fáar stelpur að hafa héma í daln-
um.“
- Býrðu að þessu?
„Já, vitaskuld, enda var ég orðin svo mikill
strákur á tímabili að ég var farin að líma
myndir af berrössuðum stelpum á hjólið mitt.
Það var aðalstællinn þá, og blessaður vertu;
mitt hjól var þakið af skvísum.
- Og svo ertu náttúrulega ennþá
með kjaft!
„Stundum, ég ræð illa við hann á mér. En ég
er að reyna að venja mig af honum...“
- Af hverju?
„Verður fólk ekki allt linara með árunum?“
Dóttir Nóbelskáldsins. Frjálslegt
uppeldi. Frægt heimili. Umtal.
- Myndirðu velja syni þínum sama
hlutskipti?
,Já, ef ég veitti honumjafn mikið aðhald og
foreldrar mínir gerðu. Þeir voru nefnilega
hæfilega strangir milli þess sem ég fékk að
leika lausum hala. En tímamir hafa vissulega
breyst. Það sem er kallað fr ægð í dag var ann-
ars eðlis þegar ég ólst upp. Aður fýrr las fólk
pabba bara eins og hverja aðra bók, lagði
hana frá sér og líkaði misvel. Og ef því líkaði
sagan virti það hann sem rithöfund og væri
hann ungur rithöfundur í dag þekkti fólk lík-
lega meira til einkahaga hans en þess sem
hann skrifar. Það er orðið meira atriði að vita
hvers konar parket rithöfundar hafa á íbúð-
um sínum en hvað þeir skrifa um. Það er vað-
ið ofan í einkamál þeirra og allt dregið upp.
Aður fýrr vom til góðir rithöfundar og slæmir,
núna em helst aðeins til ffægir rithöfundar.
52) ágúst - september / Heimsmynd