Heimsmynd - 01.08.1994, Blaðsíða 48

Með forsetann
uo
Kevin Kuhlke sem þykir einn færasti leiklist-
arkennari NewYork-háskóla, hefur komið til
Islands tíu sumur í röð. Haldið hér leiklistar-
námskeið og notað íslenska náttúru til að
leysa sköpunargáfuna úr læðingi. Hann heíur
kennt fjölmörgum íslenskum leiklistarnem-
um ytra. Einn þeirra, María Ellingsen, hittí
Kevin fyrir á Amarstapa nýverið og ræddi við
hann um námskeiðahaldið, þjóðina sem ekki
þreytist á að koma honum á óvart og Vigdísi
forseta sem hann lét Oskarsverðlaunahafann
Mary Macdonald nota sem fyrirmynd.
Hvað er svona hentugt við að fara
langleiðina til Norðurpólsins til að
gera leiklistartilraunir?
„Einn íslensku nemenda minna kom með
hugmyndina fyrir mörgum árum og vakti
áhugann, þótt ég byggist ekkert frekar við að
það yrði að veruleika. En það var ekki staðið
við orðin tóm og hingað var ég drifinn tíl að
halda fyrsta tveggjavikna námskeiðið. Leikara-
þjálfunin fór þá fram í Reykjavík en útivinnan
á Reynisfjalli við Vík í Mýrdal. Og ég varð ást-
fanginn af landinu, birtunni og kraftinmn."
Og svo fórstu að vinna undir Jöklin-
um dularfulla?
„Já, annar nemandi minn,Jón Tryggvason,
lagði tíl að árið eftír héldum við allt námskeið-
ið á Arnarstapa þaðan sem hann er. Hann
sýndi mér staðinn og meira þurftí ekki tíl. Þó
að félagsheimilið þar væri í mikilli niðumíðslu
þá. Mér líður alveg sérlega vel á Arnarstapa,
náttúran gefur útivinnunni mikla dýpt og krí-
an heldur öllum vakandi. Þetta er einangrað
svæði og fátt sem truflar. Þátttakendur geta
sökkt sér niður í vinnuna og náð að einbeita
sér. Og staðurinn er orkugefandi og örvandi.
Hvað það hefiir meðjökulinn að gera veit ég
ekki en ég útiloka ekkert“
En þú situr ekki auðum höndum milli
þess sem þú vinnur á íslandi, er það?
„Nei, Islandsferðimar hafa að vísu algera sér-
stöðu í vinnuferlinu, á sama hátt og þegar ég
hef unnið sem leikari með tilraunaleikhúsum
og leikstjórum á borð við Robert Wilson og
Ann Bogart. En aðalvinnan mín er að kenna
leiklist, spuna, leiktækni og leikstjóm og það
hef ég gert í 20 ár. Síðustu tólf árin við til-
raunaleikhúsdeild NewYork-háskóla, sam-
hliða því sem ég hef verið að leikstýra og búa
tilverk.
Síðustu þrjú ár hef ég svo verið yfirmaður
deildarinnar og unnið í því að fá listafólk
hvaðanæva úr heiminum, auk þess að stofnað
sumarskóla í Amsterdam svo nemendur getí
víkkað sjóndeildarhringinn.“
Hvað gerir þessa tilraunaleikhúss-
deild sérstaka?
„Deildin sem við köllum ETW (The Experi-
mental Theatre Wing) er níu ára gömul og
byggðist frá upphafi á því að fá fólk sem er
framúrskarandi á sviði tilraunaleikhúss tíl að
koma og kenna við skólann. Sem sagt, allt
kennarar sem um leið eru sjálfir virkir iista-
menn. Þannig höfúm við safnað saman þekk-
ingu á mörgum ólíkum vinnuaðferðum sem
með tímanum varð til þess að ný leiktækni
þróaðisL
Annað sem við leggjum kannski meiri áherslu
á en aðrir skólar er að nemendur verði sjálf-
stæðir, geti stofnað sína eigin hópa og séu fer-
ir um að búa til sín eigin verk. Leikstjórn og
handritsgerð er því hluti af náminu. Svo hvetj-
um við fólk til að halda áfram eftir námið,
verða sér út um reynslu og þjálfún sem „stækk-
ar“ það sem leikara. Eg geri þetta sjáifúr, var til
dæmis að ljúka tveggja ára kvöldskóla í raun-
sæistækni. Það er nauðsynlegt fyrir leikara og
ég held allt listafólk að vinna ekki bara við list-
ina, heldur að leika sér með listina, gera til-
raunir og prófa ýmislegt sem það hefur ekki
svigrúm tíl þegar verið er að vinna við sýningu.
Þá taka menn skiljanlega engar áhættur. I
Bandaríkjunum er orðið mjög vinsælt af at-
vinnuleikurum að sælga leiklistartíma og það
finnst mér mjög heilbrigð þróun fyrir leiklist-
ina.“
Segðu mér hvernig þú smíðar leikrit.
, Já, það er mitt uppáhald að vinna verk í leik-
smiðju og þá oft úr efni sem er alls ekki ætlað
leikhúsi. Heimspeki kannski og sálarfræði og
finna þeim leikrænan búning til dæmis í eitt
skiptið með því að nota ævintýri eins og Hans
og Grétu sem ramma. Annað verk sem ég
tann á þennan hátt fjallaði um undirgefni og
C
yfináð og var það byggt á skrifúm sálgreinand-
ans og feministansjessicu Benjamin, Dostoev-
sky, Marquis De Sade og Kirkegaard. Leikar-
amir kynna sér textann og spinna síðan út frá
honum, reyna að finna hvað er hliðstætt því
sem textínn fjallar um og búa þannig til senur.
Bomlaus vinna en afskaplega lærdómsrík.“
Nú hafa verið þó nokkuð margir ís-
lendingar í skólanum, hefurðu orðið
var vió einhver sérstök áhrif af því?
„Það er alveg með ólíkindum að það er búið
að vera stanslaust streymi Islendinga í deildina
í tólf, þrettán ár, meira og stöðugra en frá
nokkru öðru landi. Eg veit eiginlega ekki
hvemig stendur á því.
Nú, áhrifin hafa örugglega verið mest á mig
sjáifan. Tengt mig Islandi sem hefúr haft áhrif
á það sem ég geri. Námskeiðið á Amarstapa
verður svo tíl þess að góður hópur nemenda
úr deildinni fer til Islands árlega, og sumir fara
ár eftír ár. Svo kynntum við íslenska hreyfilist í
skólanum eitt árið þegar Guðmundur Boga-
son kom og vann hreyfingar fyrir sýningu á
Draunii ájónsmessunótt“
Og hverju tókstu eftir við íslendinga
þegar þú komst hingað fyrst, fannst
þér við lokuð þjóð?
„Islendingar eru kannski ekki opnir upp á gátt
en mér finnst það bara ágætt því ég er það
ekki heldur. Eg man að mér fannst Islending-
ar hafa sérkennilegt tímaskyn. Fundur sem á
að vera klukkan tvö gætí alit eins orðið klukk-
an þijú eða fjögur, og minnir mig á U'maskyn
jazztónlistarmanna.
Líka er sterk tilfinning hjá ykkur fyrir því að
allt sé hægt og ekki mikið mál. Eg man að ég
gat aldrei fengið á hreint hvemig fólk hugsaði
sér að hlutimir gerðust, var bara sagt að þetta
myndi bara reddast. Fyrst gerði þessi óvissa
mig alveg vidausan því ég var vanur að hafa
allt undir fúllri stjóm, en þetta neyddi mig síð-
an til að slappa af yfir hlutunum. Nú treysti ég
bara á þetta og ekkert kemur mér lengur á
óvart og ég hef lúmskt gaman af að sjá nem-
endur sem koma á námskeiðið erlendis frá fá
áfallyfirþessu.
Fólk hér þekkist líka svo mikið innbyrðis svo
það er persónulegur bragur yfir því hvernig
48) ágúst - september / Heimsmynd