Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2019, Side 45

Fræðilegt yfirlit er góð leið til að fá yfirlit yfir fyrirliggjandi
þekkingu:
• rannsóknir eru samþættar og bornar saman
• göt í þekkingu koma í ljós
• grundvöllur fyrir ákvörðun út frá fyrirliggjandi þekk-
ingu
• Siðferðileg réttlæting fæst fyrir því að fara út í nýja
rannsókn
• Dregnir eru saman úr miklu magni upplýsinga þættir
sem skipta máli
• afstaða tekin til mismunandi skoðana meðal fræði -
manna og andstæðra niðurstaðna
Mynd af landslagi fremur en leiðarvísir
Scoping review getur hentað vel sem forkönnun á viðamiklum
kerfisbundnum fræðilegum yfirlitum. hanne greip til þeirrar
myndlíkingar að scoping review sem aðferð væri líkt og að
mála mynd af landslagi og setja hana í ramma, en hún mælti
þó ekki með því að nota landslagsmyndina sem leiðarvísi um
landið — eða að minnsta kosti af mikilli varkárni. En þótt ekki
sé hægt að nota myndina sem leiðarvísi er hægt að nota hana
til að fá yfirsýn yfir viðfangsefnið.
Líflegar faglegar umræður hófust í lok erindis hanne. Er scop-
ing review tískuorð um eitthvað sem hefur alltaf verið gert eða
hefur þessi aðferð einhverja sérstöðu í flokki yfirlitsgreina?
hvenær á að taka scoping review fram yfir kerfisbundið eða
hefðbundið hugtakayfirlit? Er hægt að treysta öllu útgefnu efni
sem kemur fram í scoping review? hvað hefur scoping review
fram yfir aðrar tegundir fræðilegra yfirlita? af hverju ætti
frekar að nota scoping review en hugtakagreiningu?
Þar sem scoping review er tiltölulega ný aðferð er ekki búið
að fastsetja eitt nafn á þess aðferð. Þó hafa komið fram heitin
kortlagningaryfirlit og kögunaryfirlit, sem dregið er af kögun, en
kaga merkir að skyggnast um eða horfa yfir. Þeim sem hafa til-
lögur og hugmyndir að íslenskum heitum á scoping review er
bent á að hafa samband við fagdeild vísindarannsakenda á net-
fanginu visindarannsakendur@hjukrun.is. Áhugasamir lesendur
geta kynnt sér nánar scoping review í eftirfarandi heimildum:
Heimildir
arksey og O’Malley. (2005). Scoping studies: Towards a methodological
framework. International Journal of Social Research Methodology, 8,
19–32.
Munn, Z., Peters, M. D., Stern, C., Tufanaru, C., Mcarthur, a., og aromataris,
E. (2018). Systematic review or scoping review? guidance for authors
when choosing between a systematic or scoping review approach. BMC
medical research methodology, 18(1), 143, 1–7. doi: 10.1186/s12874-
018-0611-x
Peters, M. D. j., Mcinerney, P., Baldini Soares, C., khalil, h., og Parker, D.
(2017). Scoping reviews. Í joanna Briggs reviewer’s Manual, adelaide:
joanna Briggs institute.
Tricco, a. C., Lillie, E., Zarin, W., O’Brien, k. k., Colquhoun, h., Levac, D.,
og samstarfsmenn. (2018). PriSMa Extension for Scoping reviews
(PriSMa-Scr): Checklist and Explanation. Annals of Internal Medicine,
169, 467–473.
scoping review: hvenær, hvernig og af hverju?
tímarit hjúkrunarfræðinga • 3. tbl. 95. árg. 2019 45
Mynd 1. Sjö skref í fræðilegri samantekt.
„Er scoping review tískuorð um eitthvað sem
hefur alltaf verið gert eða hefur þessi aðferð ein-
hverja sérstöðu í flokki yfirlitsgreina? Hvenær
á að taka scoping review fram yfir kerfisbundið
eða hefðbundið hugtakayfirlit? Er hægt að
treysta öllu útgefnu efni sem kemur fram í scop-
ing review?“