Þjóðmál - 01.12.2019, Qupperneq 29

ÞJÓÐMÁL Vetur 2019 27
Það verður ekki horft framhjá því að þrátt
fyrir að Lífskjarasamningurinn bæti hag
heimilanna er hann kostnaðarsamur fyrir
fyrirtækin í landinu. Aðspurður um þetta
bendir Halldór Benjamín á að 98% atvinnu­
rekenda innan vébanda SA hafi samþykkt
samninginn í atkvæðagreiðslu.
„Laun á Íslandi eru vissulega há og hagkerfið
stendur ekki undir frekari launahækkunum
með góðu móti,“ segir Halldór Benjamín og
vísar þar til atvinnulífsins í heild sinni en ekki
bara nýjustu samninga.
„Í alþjóðlegum samanburði eru laun á Íslandi
ein þau hæstu í heimi. Það er ákveðinn ventill
í hagkerfinu og loftið mun fara út um þann
ventil ef við hækkum laun of mikið. Á undan­
förnum árum hefur ventillinn verið verðbólga
í gegnum fall krónunnar. Því er ekki að heilsa
núna, verðbólga er undir verðbólgumarkmiði
og gengið er stöðugt. Sennilega hefur raun­
gengið styrkst varanlega og við erum enn
með viðskiptaafgang í utanríkisviðskiptum
þótt hagvöxtur sé hverfandi. Raunaðlögun í
hagkerfinu er öðruvísi en áður. Það á sér stað
ákveðin hagræðing í atvinnulífinu, fyrst og
fremst með framleiðniaukandi aðgerðum,
lækkun kostnaðar og tækniþróun. Þetta er
einfaldlega fórnarkostnaður þess að vera með
há laun í landinu. Við þurfum að vera raunsæ,
bæði forystumenn SA og verkalýðshreyfingin.
Upp á hið síðara virðist oft vanta. Það er rúmt
ár síðan ég lýsti því yfir að það ríkti svikalogn
í hagkerfinu. Hagtölurnar á þeim tíma studdu
ekki þá fullyrðingu og ég var gagnrýndur
harðlega. Við höfðum nýlokið fundaherferð
um landið þar sem við fórum og ræddum við
atvinnurekendur og fólk á landsbyggðinni
um hvernig gengi. Þá var fólk byrjað að
finna fyrir því að aðstæður voru að breytast.
Síðastliðna átján mánuði hef ég verið sann­
færður um að kólnun væri fram undan, eins
og er að koma í ljós um þessar mundir. Það
er ekkert í líkingu við það sem átti sér stað
haustið 2008; þetta er þvert á móti eðlileg
aðlögun í hagkerfinu en hún er sársaukafull
meðan á henni stendur. En spáin reyndist
hárrétt.“