Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2009, Side 102

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2009, Side 102
Múlaþing Teikningar Oddbjargar Sigfúsdóttur eins og hún sér persónur Unaþáttar jyrir sér: Talið frá vinstri: Uni danski, Hróar Tungugoði og Þórunn Leiðólfsdóttir. fengi konunnar og staðfestist og tæki arf eftir hann. Nokkuru síðar hljóp Uni á braut, þá er Leiðólfúr var eigi heima, en Leiðólfur reið eftir honum, þá er hann vissi, og fundust þeir hjá Kálfagröfum; var hann þá svo reiður að hann drap Una og fórunauta hans alla. Sonur Una og Þórunnar var Hróarr Tungugoði; hann tók arf Leiðólfs allan og var eð mesta afar- menni. Hann átti dóttur Hámundar, systur Gunnars frá Hlíðarenda; þeirra son var Hámundur enn halti, er var enn mesti vígamaður. 1 Þessi frásögn er á margan hátt einstæð. í uppskrift Þórðar í Hítardal á Land-námu (Þórðarbók) frá 17. öld, sem talin er geyma brot úr Melabók, fomu Landnámuhandriti, er ritað utanmáls þar sem byrjar að segja frá Una: „Uni danski Garðarsson vildi leggja ísland undir sig eða Harald konung hárfagra. Hann bjó að Osi, og nam þar eigi yndi, ogfór að kanna víðara landið, og þá veturvist að Leiðólfi, segir Landnf [Leturbr. mín] Jón Jóhannesson, sem mest hefur rannsakað gerðir Landnámu, taldi að líklega hefði aðeins síðari setningin staðið í Melabók, sú fyrri sé komin úr samtíma handriti, Skarðsárbók. Af því dró hann þá ályktun að ofangreindur kafli í bókum Sturlu Þórðarsonar og Hauks lögmanns, hafi verið tekinn úr glataðri sögu af Hróari Tungugoða. Á þessa skoðun hafa aðrir fræðimenn fallist, svo sem Einar Ólafur Sveinsson og Jakob Benediktsson.2 „Bagalega fáorð og óýtarleg er frásögn öll um Una á Landnámsstöðvunum. [...] Hér hlýtur að vera alllöng saga og merkileg að baki, og atburðir sem fýsilegt væri að vita. Heimildir frekari er hvergi að fá og erfitt að álykta út frá sögunni, þannig að miklu sé nær,“ ritar Halldór Stefánsson (1958). Halldór hefur það eftir Guðbrandi Vigfússyni, að Uni hafi komið út í fyrsta lagi 890, og þá hafi Austur-Hérað, með Skriðdal og Fljótsdal, líklega verið ónumið. „Hvers vegna setur Uni landnámstakmörk sín að ofan við læk einn á Völlum, sem ber síðan nafn hans? [...] Hvers vegna varð Una vant búfjár og viðskipta fremur en öðrum landsmönnum?“ Halldóri dettur í hug sú skýring, að skip hans hafi verið fullsetið mönnum og því ekki pláss fyrir búfénað. En hvers vegna skipaði hann þá ekki mönnum sínum bústaði í landnáminu, eins og títt var? „Sem ónumið land var þetta eftir 100
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180

x

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Múlaþing: byggðasögurit Austurlands
https://timarit.is/publication/1153

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.