Saga - 2016, Qupperneq 89

Reykjavík nákvæmar skýrslur um allt sem viðkom samvinnufélags-
útgerðinni.134
Innan Ísafjarðardeildar k.F.Í. fóru menn einnig að ræða um stöðu
Ingólfs fyrir opnum tjöldum. Á fundi um miðjan febrúar 1932 var til
dæmis rætt um það hvort hann skyldi vera í kjöri á lista komm -
únista til stjórnar í verkalýðsfélaginu Baldri. Var niðurstaðan sú að
hafa hann ekki með vegna þess að hann væri „bæjarstjóri og því
atvinnurekandi“ og það mætti nota gegn listanum.135 Orðin, sem
notuð voru til að lýsa jafnaðarmönnum fundunum, urðu einnig
harðari og menn fóru til dæmis að nota nýyrði eins og „kratabrodd-
ar“ vorið 1932. Slíku orðfæri virðist þó aðeins hafa verið beitt þegar
Ingólfur var fjarverandi.136 Geta má þess að þetta innflutta hugtak
fór að sjást í málgögnum kommúnista árið 1931 og náði notkun þess
hámarki tveimur árum síðar.137
Vorið 1932 var svo komið að ráðamenn innan miðstjórnar flokks-
ins í Reykjavík virðast hafa verið farnir að hafa vaxandi áhyggjur af
stöðu hreyfingarinnar á Ísafirði. Í því sambandi má nefna bréf sem
Áki Jakobsson skrifaði, að beiðni Brynjólfs Bjarnasonar, til Halldórs
Ólafssonar, helsta trúnaðarmanns flokksins vestra. Þar lagði Áki
áherslu á að reynt yrði „að [svo] fremsta megni að koma verklýðn -
um í opposition við kratabroddana“. Flokkurinn á Ísafirði hefði
algerlega brugðist: „Í öllum stærstu málum hefur hann staðið við
hlið socialdemokrata, eins og í verkfallinu í vor. Og svo þegar sósi-
aldemokratar sviku þá þögðu kommunistar, enda voru þeir jafnvel
samsekir krötunum.“ Áki bætti við að Brynjólfur hefði þegar skrifað
Ingólfi um þetta mál og hvatti hann Halldór til aðgerða.138
Greinilegt var að þolinmæði miðstjórnarinnar í Reykjavík gagn-
vart Ingólfi var á þrotum og haustið 1932 notuðu forystumennirnir
ákveðið atvik til sóknar gegn honum. Hér er þó einungis hægt að
rekja allflókna atburðarás í stuttu máli. Hún hófst með því að
hjónaband í flokksböndum 87
134 H.skj.Ísaf. kS: 1886/417. Starfsreglur fyrir kommúnistafjelag Ísafjarðar fram
til stofnþings kommúnistaflokksins, ódagsett.
135 H.skj.Ísaf. kS: 1871/415. kommúnistaklúbburinn á Ísafirði, janúar 1931 – apríl
1932. Fundargerð frá 13. febrúar 1932.
136 H.skj.Ísaf. k 1866/415. Ísafjarðardeild k.F.Í., maí 1932 – janúar 1933. Fundar -
gerð frá 10. maí 1932.
137 Sbr. leit að þessu hugtaki á www.timarit.is.
138 H.skj.Ísaf. kS: 1887/417. Bréfasafn Halldórs Ólafssonar 1928–1929. Áki Jakobs -
son til Halldórs 15. mars 1932.
Saga vor 2016.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 17.5.2019 10:09 Page 87