Rit (Vísindafélag Íslendinga) - 01.06.1923, Blaðsíða 18

14
ger og að mestu grjótlaus. En engar skeljaleifar fann jeg
þar í bökkunum.
í grófunum viröist vera um þrennskonar sjávarlög að
ræða: 1) Neðst grunnsjávarmyndun, grýttur og sandborinn
Ieir (5); ofan til í því lagi er mest af skeljum, og einkenni
tegundarinnar eru Astarte Banksii, Astarte elliptica, Mya
truncata etc. 2) Leirlög, sem munu vera mynduð á nokkuru
meira dýpi (4). Líklega eru leirlög þessi þó ekki mynduð
á miklu dýpi, því að leirinn er sandborinn og sandlög víða
á milli leirlaganna neðan til. Einkennistegundirnar í lagi
þessu eru: Nucula tenuis, Leda pernula(?), Astarte clliptica
og Bela violacea. 3) Sandlögin ofan á leirnum (3) eru auð-
sjáanlega grunnsævis- eða fjörumyndun. Engar skeljar fann
jeg fastar í lagi þessu.
Samkvæmt þessu virðast líkur til, að undirlögin (5) sjeu
mynduð meðan sjórinn var að hækka, en leirlögin (4) meðan
dýpið var mest, en grunnsjávarlögin efri (3) eru óefað mynd-
uð, þegar sjórinn aftur var að lækka og dýpið fór minkandi.
Engar af skeltegundum, er jeg fann hjer, bera vott um
heimskautakulda. Porvaldur Thoroddsen telur Portlandia arc-
tica (Jökultodda) með skeljum hjeðan,1) hún lifir aðeins í
norðlægum heimskautshöfum. Jeg leitaði sjerstaklega að
þessari tegund hjer, en tókst þó ekki að finna neinar leifar
af henni; þykir mjer því ólíklegt, að hún finnist hjer. Er
eigi ósentiilegt, að Leda pernula hafi verið ákveðin sem
þessi tegund, því að þeim svipar nokkuð saman. Meðal
tegundanna hjeðan eru líka tegundir, er aðeins lifa í hlýrri
höfum, t. d. Zirphœa crispata, Mytilus modiolus, Cyprina
islandica og Anomia sqamula. Þessar tegundir lifa eigi
fyrir norðan þau svæði, er Golfstraumurinn vermir og
hittast ekki lifandi í fjelagi við Portlandia arctica.
i) Alls nefnir hann frá þessum stað: Astarte borealis, Yoldia arc-
tica (= Portlandia arctica), Saxicava arctica (= S. rugosa), Tell-
ina sabulosa (=Macoma calcaria), Pecten islandicus, Mytilus edulis,
Mya truncata, Trophon clathratus, Modiola, Pholas (=Zirphœa) og
Balanus (Thoroddsen 1892 og 1904). Mytilus edulis fann jeg hjer
ekki; þykir mjer þó ekki ósennilegt, að hún kunni að finnast hjer.