Fréttablaðið - 26.01.2023, Blaðsíða 11

Mikilvægt að íslensk
fyrirtæki átti sig á
reglum um virðisauka-
skatt erlendis.
Stöðum sem ganga út á
lægra þjónustustig
hefur fjölgað mjög
mikið. Mathallir eru
gott dæmi um það.
Bragi Skaftason,
veitingamaður
Veitingamaður með yfir 20
ára reynslu af rekstri segir
hljóðið þungt í stéttinni um
þessar mundir. Mörg fyrir-
tæki eigi í rekstrarerfiðleikum
og einhver þeirra muni leggja
upp laupana. Hann segir
erfiðu rekstrarumhverfi og
breyttu neyslumynstri helst
um að kenna.
Auðvitað væri ofsagt að segja að
fram undan sé einhver dómsdagur
en það er sannarlega áskorun að
vera veitingamaður á Íslandi í dag.
Það eru sviptingar fram undan og
veitingastöðum mun fækka. Það
er alveg ljóst og ég óttast það,“ segir
Bragi Skaftason veitingamaður.
Bragi hefur yfir 20 ára reynslu af
rekstri veitingastaða í Reykjavík og
segist ekki muna eftir að hljóðið
hafi verið jafn þungt í veitinga-
mönnum og nú.
„Við fórum í gegnum faraldur þar
sem allt botnfraus en þá voru þó
einhverjar varnir til staðar. Núna
stöndum við frammi fyrir verð- og
launahækkunum, sem engin inni-
stæða er fyrir í greininni að mínu
viti.“
Bragi segir að einfaldast væri auð-
vitað að hækka verð til neytenda en
að hans mati gangi það ekki upp við
núverandi aðstæður.
„Það þýðir bara að við missum
viðskiptavini,“ segir Bragi.
Nú er þetta atvinnugrein sem
nýtur góðs af mikilli fjölgun erlendra
ferðamanna. Af hverju er rekstr-
arumhverfið samt svona erfitt?
„Fyrir því eru margar ástæður,“
segir Bragi.
„Launin leika stórt hlutverk. Þau
eru í raun teljandi á fingrum ann-
arrar handar, löndin sem greiða
hærri laun en hér þekkjast. Fyrir
sambærileg störf. Auðvitað á starfs-
fólk veitingastaða skilið að fá góð
laun en staðreyndin er samt sú að
veitingahús á Íslandi greiða að jafn-
aði yfir 50 prósent af sinni innkomu
í laun. Sem er langt yfir því sem heil-
brigður rekstur í þessu umhverfi
þolir,“ segir Bragi.
Við þetta bætist, að mati Braga,
að veitingastaðir greiði jafnan mun
hærri húsaleigu en gengur og gerist
í öðrum atvinnugreinum á sama
svæði. Allt skipti þetta máli.
„Fyrir utan auðvitað svimandi
háar álögur til hins opinbera. Sem
birtust núna síðast í þessari fásinnu
Hrina gjaldþrota fram undan í veitingageiranum
Hljóðið er þungt
í veitinga-
mönnum um
þessar mundir.
Rekstrarerfið-
leikar eru farnir
að gera vart
við sig víða.
fréttablaðið/rut
sigurðardóttir
Guðmundur
Gunnarsson
ggunnars
@frettabladid.is
að hækka áfengisgjaldið um heil sjö
komma fimm prósent,“ segir Bragi
Að hans mati er samt mikilvægt
að horfa líka til annarra þátta en
verðhækkana og rekstrarkostn-
aðar. Miklar breytingar hafi orðið
í neyslumynstri að undanförnu
og mögulega séu veitingastaðir í
Reykjavík of margir.
„Það getur bara vel verið og við
þurfum að horfa til þess með tilliti
til þessara rekstrarerfiðleika.“
En mun veitingastöðum þá ekki
bara fækka? Týna tölunni eða fara
í gjaldþrot?
„Það er þegar hafið og við höfum
horft upp á marga úr okkar röðum
annað hvort loka eða draga úr
rekstri. Staðan er erfið mjög víða.
Meira að segja hjá fyrirtækjum og
veitingastöðum
sem maður hefði
ekki búist við
að þyrftu að hafa
áhyggjur,“ segir Bragi.
„Við erum sennilega í ein-
hverju millibilsástandi hvað
samsetningu veitingastaða varðar.
Þeim stöðum sem ganga út á lægra
þjónustustig hefur fjölgað mjög
mikið. Allar þessar mathallir eru
gott dæmi um það. Að einhverju
leyti er þetta viðbragð við háum
rekstrarkostnaði en svo er þetta líka
bara breyting til að mæta breyttum
þörfum og kröfum neytenda.“
Bragi segist eiga von á því að hefð-
bundnum fínum veitingastöðum
með fullri þjónustu og háum stand-
ard muni fækka verulega af þessum
sökum.
„Svo verðum við með ákveðinn
fjölda staða þar sem þjónustustigið
er lægra. Færa okkur yfir í meiri
sjálfvirkni til að hafa eitthvað upp
úr þessu. Þannig myndast örugglega
eitthvað jafn- vægi þegar fram
í sækir. Eins og
gjarnan gerist.
Í öllu,“ segir
Bragi. n
helgisteinar@frettabladid.is
Gwendoline Cazenave, f ram-
kvæmdastjóri Eurostar, segir að
lestir fyrirtækisins ferji nú 30 pró-
sentum færri farþega á milli Bret-
lands og Parísar en 2019. Hún segir
að aukið landamæraeftirlit sökum
Brexit hafi skapað f löskuháls við
lestarstöðvarnar.
Eurostar býður upp á 14 daglegar
lestarferðir á milli London og Par-
ísar, en fyrir Brexit og Covid voru
þær ferðir 18 talsins. Framkvæmda-
stjórinn segir fyrirtækið ekki hafa
getuna til að bæta við fleiri ferðum.
„Helsta vandamálið eru nýju
reglurnar sem við þurfum að fylgja
þegar farþegar ferðast á milli Bret-
lands og Evrópusambandsins. Þar
að auki hafði Covid mikil áhrif á
starfsmannafjölda okkar,“ segir
Gwendoline.
Framkvæmdastjórinn segir það
markmið Eurostar að vera bak-
hjarl í ferðalögum milli evrópskra
stórborga eins og London, Parísar,
Amsterdam og Brussel. Gwendoline
vonast til að geta leyst vandamálin
við stöðvarnar en bjóða jafnframt
upp á sömu þjónustu og áður, ef ekki
betri. n
Farþegum fækkar um þrjátíu prósent
Brexit og heimsfaraldurinn hafa bæði haft mikil áhrif á starfsemi Eurostar.
fréttablaðið/EPa
helgisteinar@frettabladid.is
Kynningarfundur um atriði sem
snúa að meðhöndlun á virðisauka-
skatti við sölu á vörum eða þjónustu
til ESB-landa og Bretlands verður
haldinn 8. febrúar í húsi Grósku.
Fundurinn verður haldinn af Delo-
itte Legal og Íslandsstofu.
Íslandsstofa leggur áherslu á að
mikilvægt sé fyrir íslensk fyrirtæki
að átta sig á hvaða reglur gilda um
meðhöndlun á virðisaukaskatti
áður en viðskipti á milli landa eiga
sér stað. Mismunandi reglur gilda
eftir því hvort selt er til fyrirtækis
eða einstaklings, hvar varan er
framleidd og afhent, hvort varan
eða þjónustan er seld í vefsölu eða
jafnvel afhent á rafrænu formi.
Í tilkynningu minnir Íslands-
stofa einnig á nýjar reglur um vef-
sölu sem kynntar voru árið 2021.
Söluupphæð getur jafnframt skipt
máli varðandi hvaða reglur gilda og
í sumum tilvikum myndast endur-
greiðsluréttur.
Deloitte Legal hefur í samstarfi
við Íslandsstofu tekið saman ýmis
dæmi sem íslensk fyrirtæki standa
frammi fyrir við sölu vöru og þjón-
Vilja vitund um skatta erlendis
Nýjar reglur um vefsölu innan ESB voru meðal annars kynntar árið 2021.
fréttablaðið/stEfÁN
ustu til Evrópusambandslanda og
Bretlands. Á kynningarfundinum
munu sérfræðingar Deloitte einn-
ig fara yfir helstu dæmi og svara
spurningum fyrirtækja um einstök
tilvik. Fulltrúar Íslandsstofu munu
jafnframt kynna starfsemi útflutn-
ingsþjónustu og mögulega aðstoð til
fyrirtækja. n
Fréttablaðið markaðurinn 1126. janúar 2023
FimmTuDaGur