Tímarit lögfræðinga - 01.04.2012, Side 22

0
fluttur á skipi í eigu B. Í farmskírteini var kveðið á um að ágreining
skyldi leysa fyrir enskum dómstólum. Hvorki aðilar né atvik máls
höfðu að öðru leyti tengsl við England. Tjón varð á farmi skipsins í
ferðinni og A höfðaði mál gegn B til greiðslu skaðabóta fyrir ensk­
um dómstólum. Áfrýjunardómstóll taldi ákvæði í farmskírteini um
að leysa ætti úr deilum fyrir enskum dómstólum benda til þess að
aðilar hefðu sérstaklega samið um það og var málið því tekið til efnis­
umfjöllunar fyrir dómstól í Englandi. Þess má geta að í Rómarreglu­
gerðinni er sérstaklega tekið fram í aðfaraorðum að líta skuli til
þessa þáttar við mat á því hvort aðilar hafi samið um hvaða lög eigi
að gilda, sbr. 12. gr. aðfaraorða reglugerðarinnar.
Í öðru lagi er í sumum tilvikum notast við staðlað samningsform
þar sem ákveðið og alkunna er hvaða tilteknu lögum er beitt við
túlkun á samningsákvæðum.38 Sem dæmi um þetta má nefna ensk­
an dóm39 þar sem um lögskipti aðila giltu skilmálar sem voru alveg
eins og viðauki við tiltekin ensk lög um sjótryggingar frá 1906.
Komist var að þeirri niðurstöðu að samningsaðilar hefðu, með því
að láta hina ensku skilmála gilda, valið að ensk lög skyldu gilda um
samning þeirra. Ákvæði 14. gr. aðfaraorða Rómarreglugerðarinnar
gefur til kynna að ef notað er staðlað samningsform, sem rætur á að
rekja til tiltekins lands, þá geti það haft áhrif við mat á því hvaða lög
teljast hafa verið valin.
Í þriðja lagi hefur verið nefnt að fyrri samningar sömu aðila, þar
sem samið hefur verið um lagaval, geti gefið vísbendingu um að
aðilar hafi samið svo um að sömu lög skuli gilda áfram í samskipt­
um þeirra.40
Í fjórða lagi má nefna þá aðstöðu að tiltekinn samningur aðila sé
byggður á rammasamningi um viðskipti þeirra. Ef að í rammasamn­
ingnum er tekið af skarið um hvaða lög skuli gilda, en ekki í ein­
stökum samningi sem leiðir af slíkum rammasamningi, þá getur
það skoðast sem samningur um lagaval.41
Sem fyrr segir er hér aðeins um leiðbeiningarreglur að ræða og
niðurstaða um lagaval ræðst vitanlega af atvikum máls hverju sinni.
Þá getur einnig reynt á sönnunarreglur og hefðbundnar túlkunar­
og fyllingarreglur. Hér verður að geta þess að það álitamál, hvort
samningur sé yfirhöfuð kominn á í skilningi samningaréttar, myndi
almennt lúta þeim lögum sem gilda um samninginn. Í 4. mgr. 3. gr.
laga nr. 43/2000 segir að úrlausn um það hvort samþykki um laga­
38 Mario Giuliano og Paul Legardo: „Report on the convention on the law applicable to
contractual obligations“, bls. 17.
39 Amin Rasheed Shipping Corp v Kuwait Insurance Co [1984] AC 50.
40 Alþt. 1999­2000, A­deild, bls. 700.
41 Alþt. 1999­2000, A­deild, bls. 700.