Tímarit lögfræðinga - 01.04.2012, Síða 41


ingssambandið, sé ekki eina landið sem hafi hagsmuni af því hvaða
lög skuli gilda um sambandið. Önnur lönd geti einnig haft af því
hagsmuni. Þar af leiðandi eigi í sumum tilvikum að líta til þess
lands sem ekki hefur verið valið í þessum efnum.
Ákvæðið getur komið til skoðunar bæði í þeim tilvikum þar sem
aðilar hafa samið um lagaval sem og þegar lagaval hefur verið
ákvarðað á grundvelli 4. gr. laganna.
Sem dæmi um atvik þar sem kemur til kasta reglunnar má nefna
ímyndað mál sem rekið er fyrir íslenskum dómstólum. Lög nr.
43/2000 leiða til þess að beita eigi norskum lögum en atvik máls
hafa einnig náin tengsl við Þýskaland. Skylt er samkvæmt þýskum
lögum að beita ófrávíkjanlegum ákvæðum þýskra laga um samn­
inginn. Samkvæmt 1. mgr. 7. gr. væri heimilt að beita hinum ófrá­
víkjanlegu þýsku lögum þó að samningurinn heyri undir norsk
lög.77
Sá fyrirvari er gerður í lokamálslið 1. mgr. 7. gr. að þegar metið
er hvaða ófrávíkjanlegu reglur eigi við „skuli litið til eðlis þeirra og
tilgangs og afleiðinga þess að beita þeim eða beita þeim ekki“.
Ákvæði 1. mgr. 7. gr. er afar matskennt og fyrirvarinn sem gerður er
að þessu leyti gefur engar vísbendingar um hvernig beita skuli
ákvæðinu.78
Nú hefur ákvæði 1. mgr. 7. gr. Rómarsamningsins, sem er sam­
hljóða 1. mgr. 7. gr. laga nr. 43/2000, verið breytt með 3. mgr. 9. gr.
Rómarreglugerðarinnar. Ákvæði 3. mgr. 9. gr. reglugerðarinar kveð­
ur á um að þegar beitt er lögum tiltekins lands samkvæmt reglu­
gerðinni þá sé einnig heimilt að beita ófrávíkjanlegum lögum þess
lands þar sem efna á skyldur samkvæmt samningi aðila að því leyti
að þau ófrávíkjanlegu lög myndu leiða til þess að samningsákvæði
væri ólögmætt. Þessi breyting myndi í flestum tilvikum frekar
þrengja ákvæðið nokkuð miðað við hvernig það var í 1. mgr. 7. gr.
Rómarsamningsins, en breytingin hefði ekki áhrif á niðurstöður ís­
lenskra dómstóla. Breytingin felur í sér að nú er litið til þess hvar
efna á skyldur samkvæmt samningi aðila en ekki til þess hvort atvik
máls hafi náin tengsl við annað land. Taka má dæmi um beitingu
reglunnar, sambærilegt dæminu hér að framan. Mál er rekið fyrir
íslenskum dómstólum. Ákvæði 3. eða 4. gr. Rómarreglugerðarinnar
leiða til þess að beita eigi norskum lögum. Efna á allar skyldur sam­
kvæmt samningi í Noregi. Samningsaðilar eru þýskir og samningur­
inn er ritaður á þýsku, auk þess sem hann kveður á um notkun á
þýsku efni. Þrátt fyrir rík tengsl við Þýskaland kæmi ekki til skoð­
77 Alþt. 1999­2000, A­deild, bls. 706.
78 Joseph Lookofsky: International Privatret på formuerettens område. Kaupmannahöfn 2004,
bls. 78.