Tímarit lögfræðinga - 01.04.2012, Side 44


ófrávíkjanlegu reglum sem leiða myndu af 2. mgr. 5. gr. Sú regla
kemur fram í 2. mgr. 6. gr. að þrátt fyrir ákvæði 4. gr. skuli eftirfarandi
lög gilda um vinnusamninga sem ekki hafa að geyma ákvæði um
lagaval. Annars vegar lög þess lands þar sem launþegi starfar að
jafnaði, enda þótt honum hafi tímabundið verið falin störf í öðru
landi, og hins vegar lög þess lands þar sem starfsstöð þess er sem
réði hann til starfa ef hann starfar að jafnaði ekki í neinu tilteknu
landi.
Reglan felur í sér að bæði þegar samið hefur verið um hvaða lög
gilda um vinnusamning á grundvelli 3. gr. og þegar lagaval ræðst af
4. gr. þá megi það ekki leiða til lakari verndar en viðkomandi starfs­
maður myndi njóta samkvæmt lögum þess lands þar sem hann
starfar eða þess lands þar sem starfsstöð þess er sem réði launþeg­
ann til starfa.
Sem dæmi um beitingu reglunnar má nefna að bandarískur
maður ræður sig til starfa hjá bresku fyrirtæki sem hefur starfsemi
á Íslandi. Um samninginn gilda bresk lög. Gefið er að bresk lög feli
í sér að vinnuveitanda sé heimilt að semja um orlofsprósentu á laun
launþega. Á Íslandi er sú prósenta lögbundin að lágmarki 10,17%
samkvæmt 2. mgr. laga nr. 30/1987 um orlof. Ef ágreiningur rís um
orlof milli aðila yrði að leysa úr honum á grundvelli íslenskra or­
lofslaga með vísan til 1. mgr., sbr. a­lið 2. mgr. 6. gr. laga nr. 43/2000,
að því gefnu að samið hafi verið um lægri orlofsprósentu en framan­
greint ákvæði orlofslaga kveður á um.
Einu sinni hefur þetta ákvæði verið til umfjöllunar fyrir íslensk­
um dómstólum, sbr. dóm Hæstaréttar frá 13. ágúst 2010 í máli nr.
378/2010. Sænskur maður, fyrrverandi starfsmaður eins af föllnu
íslensku bönkunum, krafðist þess að krafa hans nyti forgangs við
slitameðferð eins bankans á grundvelli 112. gr. laga nr. 21/1991 um
gjaldþrotaskipti o.fl. Um ráðningarsamning hans átti að fara sam­
kvæmt íslenskum lögum. Starfsmaðurinn krafðist þess hins vegar
að um ráðningarsamning hans færi eftir sænskum lögum þar sem
hann hefði haft starfsstöð í Svíþjóð. Héraðsdómur tók fram að ekki
yrði ráðið af gögnum málsins hvaða þýðingu starfsmaðurinn teldi
það hafa að um túlkun samningsins færi eftir sænskum lögum og
að starfsmaðurinn byggði í raun málatilbúnað sinn á íslenskum lög­
um. Hæstiréttur fjallaði ekki um þennan þátt málsins.
Af dóminum verður í raun ekki ráðið hvernig íslenskir dómstól­
ar túlka ákvæðið, enda leiddu réttarfarsatriði til þess að ekki kom til
úrlausnar þrætunnar, hvorki fyrir héraðsdómi né Hæstarétti.
Um vinnusamninga er fjallað í 8. gr. Rómarreglugerðarinnar, en
það ákvæði felur ekki í sér efnislegar breytingar frá 6. gr. Rómar­
samningsins. Ákvæði um neytendasamninga hafa hins vegar tekið