Tímarit lögfræðinga - 01.04.2012, Page 70
skrifum um markaðsmisnotkun við opnun markaðar, eða marking
the open. Þó er eftirfarandi að finna í jlið í grein 5.10 í leiðbeiningum
ESMA og nefnt þar sem vísbending um markaðsmisnotkun:60
Entering significant orders in the central order book of the trading system
a few minutes before the price determination phase of the auction and
cancelling these orders a few seconds before the order book is frozen for
computing the auction price so that the theoretical opening price might
look higher or lower than it otherwise would do; (áh. höf.)
Ofangreind háttsemi felst í því að setja inn stór kaup eða sölu
tilboð í skráðan fjármálagerning nokkrum mínútum fyrir lok opn
unaruppboðs og draga tilboðin til baka nokkrum sekúndum áður
en uppboðinu lýkur til að hækka eða lækka opnunarverðið. Nýlega
féll dómur í Svíþjóð þar sem einstaklingur var sakfelldur fyrir mark
aðsmisnotkun vegna sams konar háttsemi, en það var í dómi héraðs
dóms Stokkhólms, Stockholms tingsrätt, frá 4. apríl 2011 í máli nr. B
16590-10. F var fjárfestir sem átti í viðskiptum í sænsku kauphöll
inni, Nasdaq OMX Stockholm, í gegnum tölvuforrit heima hjá sér. F
var sakfelldur fyrir markaðsmisnotkun í fjórum tilvikum í svoköll
uðu opnunaruppboði.61 Opnunaruppboð hjá sænsku kauphöllinni
er ferli þar sem opnunarverð viðkomandi hlutabréfa er fundið út
frá meðalverði í opnunaruppboðinu. Meðalverðið er ákvarðað út
frá því gengi þar sem mesta magn að baki tilboðum getur orðið að
viðskiptum. Þetta þýðir að stórt kauptilboð á háu gengi í uppboð
inu hækkaði gengið og stórt sölutilboð á lágu gengi lækkaði það.
Í þremur tilvikum beitti F þeirri aðferð að setja inn nokkur minni
kauptilboð og eitt stórt kauptilboð í hlutabréf í Atrium Ljungberg
annars vegar og Active Biotech hins vegar og var gengi í stóru til
boðunum töluvert hærra en lokagengi síðasta viðskiptadags. Jafn
framt var gengið töluvert hærra en gengi annarra kauptilboða í
opnunaruppboðinu. Nokkrum sekúndum áður en opnunarupp
boðinu lauk dró hann stóru kauptilboðin til baka. Þar sem hann
framkvæmdi þetta rétt fyrir opnun markaðar ákvarðaðist opnunar
verðið eftir kauptilboðum F sem voru mun hærri en önnur tilboð í
uppboðinu. Með þessu náði hann að hækka gengi bréfanna með
mjög litlum tilkostnaði.
Í einu tilviki beitti hann sömu aðferð til að lækka gengi tiltek
inna hlutabréfa. Hann setti inn stórt sölutilboð á lágu gengi og dró
60 Bls. 16 í leiðbeiningum ESMA (áður CESR), CESR/04/505b. ESMA er skammstöfun fyr
ir European Securities and Markets Authority eða evrópska verðbréfa og markaðseftirlitið.
CESR er skammstöfun fyrir Committee of European Securities Regulators eða Samstarfsnefnd
evrópskra eftirlitsaðia. Sjá t.d. umfjöllun um CESR hjá Aðalsteini E. Jónassyni í bókinni
Viðskipti með fjármálagerninga, bls. 59.
61 Á sænsku: öppningscallen.