Tímarit lögfræðinga - 01.04.2012, Side 94


að, það sem áður var rakið í kafla 2.4, að mjög algengt er í kynferð­
isbrotamálum að fyrir liggi vottorð eða greinargerð sálfræðinga eða
lækna um andlegar afleiðingar brots. Stundum virðast slík gögn
það afgerandi að þau kunni að geta orðið grundvöllur að kröfu um
bætur fyrir varanlega örorku,40 en samkvæmt framansögðu er al­
mennt látið nægja að nota þau til stuðnings kröfu samkvæmt 26. gr.
skaðabótalaga.
Að endingu skal minnt á að í dómi Hæstaréttar frá 12. maí 2010 í
máli nr. 502/2009 vísaði Hæstiréttur sérstaklega til þess að brotaþola
kunni að vera kleift að krefjast bóta fyrir varanlega örorku vegna
kynferðisbrots, sbr. það sem áður var rakið um tilvísun dómstólsins
til þess að óvíst væri „hvort A kunni að auki að eiga kröfu til bóta
fyrir varanlegan miska eða varanlega örorku“.
2.6 Bætur fyrir sjúkrakostnað og annað fjártjón
Líkt og nefnt var í kafla 2.1 inniheldur 1. mgr. 1. gr. skaðabótalaga
tvo bótaliði til viðbótar, annars vegar bætur fyrir sjúkrakostnað og
hins vegar bætur fyrir annað fjártjón.
Með sjúkrakostnaði er m.a. átt við útgjöld vegna eðlilegra og
nauðsynlegra ráðstafana við lækningu tjónþola. Þar kemur einkum
til kostnaður við læknishjálp, dvöl á sjúkrahúsi, endurhæfingu og
sjúkraflutning.41 Kostnaður í þá veru kann hæglega að leiða af bóta­
skyldu kynferðisbroti, til dæmis kostnaður við læknisþjónustu og
sálfræðimeðferð, sem brotaþoli á þá rétt á að fá bættan. Engu að
síður virðist tiltölulega sjaldgæft að greiðslu sjúkrakostnaðar sé
krafist í kynferðisbrotamálum, ólíkt því sem á við um líkamsárás­
armál. Hér má þó t.d. benda á dóm Hæstaréttar frá 28. maí 2009 í máli
nr. 67/2009, þar sem slíkur kostnaður var dæmdur að fjárhæð 7.618
kr., og dóm Hæstaréttar frá 8. maí 2008 í máli nr. 446/2007, þar sem
sjúkrakostnaður var dæmdur að fjárhæð 33.207 kr. (vegna lækn­
isheimsókna, ferða­ og lyfjakostnaðar). Um sönnun sjúkrakostnaðar
40 Hér má t.d. benda á dóm Hæstaréttar frá 19. febrúar 2009 í máli nr. 569/2008, en þar sagði
(í úrlausn héraðsdóms um miskabótakröfu, sem Hæstiréttur staðfesti með vísan til for­
sendna): „Í málinu liggur fyrir greinargerð sálfræðings um að A uppfylli greiningarskil­
merki þunglyndis og áfallastreitu. Þá sé hún kvíðin, sjálfsmat hennar sé lágt og hún ein­
angri sig og eigi erfitt með að vera innan um fólk. Einnig hefur komið fram að hún treysti
sér ekki til að sækja vinnu eða stunda nám. Er það mat sálfræðingsins að afleiðingar mis­
notkunar af hendi ákærða séu alvarlegar og hún muni glíma við þær um langt skeið“. Hér
verður að sjálfsögðu ekkert fullyrt um það hvort skilyrði bóta fyrir varanlega örorku hafi
verið fyrir hendi í viðkomandi máli, enda skortir til þess forsendur, heldur er málið ein­
ungis nefnt sem eitt dæmi um að fyrirliggjandi sérfræðileg gögn gefi vísbendingu um að
varanleg örorka kunni að vera fyrir hendi.
41 Alþt. 1992­1993, A­deild, bls. 3640.