Úrval - 01.12.1952, Side 45

Úrval - 01.12.1952, Side 45
GALDRAR EÐA VlSINDI? 43 blett í flík, skulum við fara öðruvísi að og gera úr tilraun- inni skemmtilegt töfrabragð um leið. Helltu glas hálft af vatni og settu nægilegt blek út í það til þess að gefa því lit. Settu fá- eina dropa af blævatni (t. d. Clorox) í annað glas. Áhorfend- unum mun sýnast það glas tómt. Bentu þeim á að í hinu glasinu sé „vín“, sem þú ætlar að breyta í vatn. Svo þylurðu töfraþuluna: „Ilding, ilding, ilding“ og hellir síðan „víninu“ í ,,tóma“ glasið. Liturinn hverfur, vínið verður að tæru vatni. Að breyta víni í vatn er æva- fornt töfrabragð. Nú vitum við að það er súrefnið sem töfrun- um veldur. Það sem skeður er þetta: í blævatninu er frum- efnið klór, og þegar blævatnið blandast vatninu sameinast klór- ið vetninu í vatninu og losnar þá súrefni. Súrefnið sameinast lit- arefninu í blekinu og myndar með því litlaust efnasamband. Við köllum þetta að „bleikia". En það er ekki ,,bleikiefnið“ sem bleikir. Það sameinast vetn- inu í vatninu. Það er súrefnið sem losnar, sem er hið raunveru- lega bleikiefni. Hveiti sem sprengiefni. Hding (sameining súrefnis við annað efni) sem skeður með skjótum hætti köllum viðspreng- ingu. Ef sköpuð eru skilyrði til þess að ildingin geti orðið ör, getur meinlaust efni eins og hveiti orðið að sprengiefni. Aðferðin er þessi: Útvegaðu þér stóra pjátursdós með loki og gerðu lítið gat á botninn og settu litla trekt í gatið þannig að mjói stúturinn standi niður úr botn- inum. Settu gúmmíslöngu á stútinn. Settu eina matskeið af hveiti í trektina og láttu svo logandi kerti við hliðina á trekt- inni í dósinni. Settu lokið á dósina. Blástu nú snöggt og fast í slönguna og verður þá talsverð sprenging í dós- inni. Það er samt ástæðulaust að óttast hana. Sprengingin er ekki sérlega hættulega, ef þú ert ekki með andlitið yfir blossanum sem kemur upp úr dósinni. Hafðu líka auga á lokinu, ef þú villt ekki láta það detta á haus- inn á þér. Þó að þú berir logandi eld- spýtu að fullri matskeið af hveiti, kviknar ekki í því. Ástæð- an er sú, að nægilegt súrefni kemst ekki að hveitinu. En ef hveitinu er þyrlað út í loftið, eins og þú gerðir í pjátursdós- inni þegar þú blést í slönguna, fær hvert hveitikorn miklu betri aðgang að súrefni loftsins. Hveitikomin sem lenda í kerta- loganum tendrast í loga, við það magnast eldurinn og berst til fleiri hveitikorna og þannig koll af kolli. Þetta skeður auð- vitað með leifturhraða. Loftteg- undimar sem myndast þegar o*
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116

x

Úrval

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.