Úrval - 01.08.1956, Side 22

20
ÚRVAL
hana eins og út í djúpt vatn,
og sanngöfugir voru menn í til-
finningum sínum ef þeir komu
aldrei upp aftur en dóu af henni.
Táldregnar yngismeyjar fengu
allar tæringu; yngissveinar sem
báru vonlausa ást í brjósti, féllu
í styrjöldum, fóru í hundana
eða dóu úr berklum. Skækjan
var í eðli sínu göfuglynd vera,
sem bar í brjósti leynda ástar-
sorg og var barmafull af þeim
ástríðum, sem borgaralegar eig-
inkonur skorti •— eða átti að
skorta samkvæmt siðalögmál-
inu.
Þrátt fyrir kvenréttindi,
frjálslyndi og Kinseyskýrslur
hefur hin mikla ást ekki breytzt
að marki síðan þá. Við tökum
málin tæpast eins hátíðlega og
afar okkar og ömmu, en berum
sömu virðingu fyrir hugtakinu
og höfum jafnóljósar hugmynd-
ir um orsakasamhengið og þau.
1 kvikmyndum og vikublöðum,
í Ijóðum og auglýsingum er hin
mik'ia ást enn óskýranlegt nátt-
úruafl. líkt og stríð og jarð-
skjáifti. En eitt er breytt: í
stað þess að á tímum afa og
ömmu var ástin munaður, ætl-
uð söguhetjum og skáldum ein-
um, er hún nú orðin lýðræðis-
leg. Hin mikla ást er nú talin
jafnnauðsynleg á heimili ungra
hjóna og ísskápur og hrærivél.
Hún er sem sé orðinn réttur
sem allir eiga kröfu á að kynn-
ast.
Spurningin er svo, hvernig
þeim rétti verði fullnægt. Aug-
lýsingamenn segja okkur, að
nægilegt sé að nota rétt tann-
krern, bera rétt smyrsl í hárið
og nota lykteyðandi sápu þrisv-
ar á dag. Þær konur, sem þykj-
ast hafa vit á rnálinu, eru í
rauninni sömu skoðunar, þegar
þær segja, að beinasta leið að
hjarta mannsins sé gegnum hor-
móna hans, og að rétt hagræð-
ing þess, sem samtíðin telur að
feli í sér kvenlegan yndisþokka
— brjóst, mjaðmir, fætur, var-
ir, hár o. s. frv. •— geti alltaf
sigrað hvaða karlmann sem er.
Hversdagslegar staðreyndir
sýna þó hið gagnstæða — ytri
fegurð getur dregið að sér at-
hyglina, en það nægir ekki. Sú
kona, sem margir telja að mest
viti um ástina, Marlene Diet-
rich, hefur látið í ljós skoðun
sína, og hún ristir óneitanlega
nokkuð dýpra. ,,Það sem mað-
urinn leitar að hjá konunni,"
segir hún, ,,er draumadís hans
sjálfs. Hyggin kona reynir að
komast að því, hvernig sú
draumadís er og líkjast henni.
Sú mynd, sem maðurinn ber
í huga af ástmey sinni, er á-
stæðan til þess að hann elsk-
ar hana.“ Það er sem sé til
margskonar ást. Skoðun Mar-
lene kemur raunar vel heim
við skoðun margra sálfræðinga.
Einn helzti sálfræðingur Banda-
ríkjanna, dr. Edmund Bergler,
fullyrðir, að menn verði aldrei
fyrirvaralaust ástfangnir. Hin
mikla ást er að áliti dr. Berglers
afleiðing andlegra erfiðleika.