Læknaneminn - 01.10.1993, Síða 36

Læknaneminn - 01.10.1993, Síða 36
er að velja það sem ekkert verður í raun um vitað, það er enginn til frásagnar mn reynslu þessa og því getur ákvörðun um sjálsvíg tæplega talist skynsamleg. Hinsvegar má á það benda til mótvægis við þetta sjónarmið Devine, hvort þetta breyti nokkru fyrir þann sem hefur svipt sig lífi. Sá sem tekur eigið líf verður ekki til frásagnar né neinnar hugsunar um það hvort breytni hans var skynsamleg eða óskynsamleg, ólíkt annarskonar rangri breytni getur hann ekki séð eftir neinu, hann getur ekki iðrast, þar sem dauður maðiu iðrast einskis. Og þá verður spuminginn um það hvort dauðinn sé böl þeim sem deyr nokkuð áleitin. En hvað sem því líður þá liggur það ljóst fyrir að eigi sjálfsvíg að teljast skynsamlegur kostur verða menn að gaumgæfa gildi lífsins með tilliti til lífslíkna, hver er munurinn á því að eiga von á því að deyja á næstu dögum til dæmis vegna ólæknandi sjúkdóms eða eftir 30-40 ár úr elli? Langanir okkar eru mismunandi eftir kringumstæðmn og þær eru breytilegar, það sem vegur þungt í dag hefur ef til vill annað vægi á morgun. Þess vegna er það góð regla að fresta öllum meiriháttar ákvörðunum þegar menn em í tímabundnu andlegu ójafnvægi. Enda er oft talið að óskynsamleg sjálfsvíg séu iðulega framin þegar menn em í andlegu ójafnvægi. Samt sem áður verðum við að hafa það hugfast að ekkert er víst um að langanir þess sem vill deyja muni nokkum tíman breytast. Og í þesslags tilvikum verður spurt um það hvort ekki sé sjálfsagt að viðkomandi láti að löngun sinni og svipti sig lífi. Hér á læknirinn vandasamt starf fyrir höndum ef um er að ræða vilja skjólstæðingsins. TAKMARKANIR Á RÉTTIMM TEL DAUÐANS Geðlæknirinn Jerome A. Motto hefur fengist við sjálfsvíg útfrá störfum geðlækna. Hann álítur einstaklinginn hafa rétt til sjálfsvígs en bendir á að rétti þessum fylgja takmarkanir sem felast annarsvegar í því; að verknaðurinn verður að vera grundvallaður á raunsæju mati viðkomandi einstaklings og hinsvegar að tvíbentar tilfinningar séu í lágmarki. Ekki er öll lausn fundin með skilyrðum þessum, því þeim fylgja ákveðnar spumingar sem læknirinn verður að taka tillit til; hvað er átt við með raunsæi og hvemig meta menn raunsæi skjólstæðingsins? Ekki er ætlunin að fara nánar út í þetta hér, en spumingar þessar sem upp koma í starfi læknisins undirstrika það sem fyrr sagði að læknisstarfið sé að einum þræði heimspekilegt starf. Motto gerir sér grein fyrir því að takmarkanir þessar sem hann setur fram eru síður en svo alfullkomnar, enda veltir hann því sjálfin upp hvort sá sem leitar til hans vegna sjálfsvígshugsana sé ekki ávallt haldinn efablöndnum tilfinningum; “Ég geri ráð fyrir að ef viðkomandi hefði engar efablandnar tilfinningar um vilja sinn þá væri hann ekki á skrifstofu minni, né mundi hann skrifa mér, né heldur hringja í mig..”(5) Sjónarmið þetta stangast á við afstöðu The Hemlock Society sem fyrr var greint frá, en þar er lögð áherslu á samráð við lækni hvort svo sem tilfinningamar em blandnar efa eður ei. Óryggiskennd fylgir því að njóta aðstoðar lækna þegar menn svipta sig lífi, þar sem slys og mistök við sjálfsvígstilraunir geta haft ömuriegar afleiðingar í för með sér fyrir líf viðkomandi og aðstandenda hans. Það er því ekki rétt að slá því sem föstu að menn hafi efablandnar tilfinningar þó þeir leiti til læknis í sjálfsmorðshugleiðingum. Hugsanlega era þeir að leita eftir öryggi, að mega takast að svipta sig lífi á öraggan og sársaukalítinn hátt. Tilfellin era vissulega mismunandi og það er eflaust hvorttveggja af öryggisástæðum og vegna tvíbentra tilfinninga sem menn leita til lækna þegar sjálfsvígshugsanir era annarsvegar. 0 HEIMILDIR 1. Time 1991; 19. ágúst: 41. 2. Aurelius M. The Stoic and epicurean philosophers. Random House 1940. 3. Humphrey D. The case for rational suicide. The euthanasia review 1986: 172-3. 4. Devine RE. On choosing death. Suicide, the philo- sophical issues. Peter Owen, London 1980: 138-43. 5. MottoJ.A. The right to suicide: A psychiatrist's view. Suicide, the philosophical issues. PeterOwen, London 1980: 212-19. 34 LÆKNANEMINN 2 1993 46. árg.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96

x

Læknaneminn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.