Úrval - 01.10.1963, Blaðsíða 22

34
ÚR VAL
dollara styrk til þess að færa
út kvíarnar og koma upp þrýsti-
loftsrannsóknarstofu.
Nú teygja rannsóknarstofur
þessar arma sína upp eftir hlíð-
um Arroyo Seco. Hlutverk þeirra
er margþætt, en fyrst og fremst
er þetta ætlunarverk þeirra:
rannsókn tunglsins og geimsins
utan gufuhvolfs jarðar með
hjálp mannlausra geimfara.
Tæknistofnunin rekur enn þess-
ar tilraunarstofur, en þær eru
þó ábyrgar beint gagnvart Flug-
siglinga- og Geimrannsókna-
stofnun Bandaríkjanna (Nation-
al Aeronautics and Space Ad-
ministration-NASA).
FYRIRLESTRAR UTAN ÚR
GEIMNUM.
Það virðist sem starf þessara
rannsóknarstofa hafi borið mik-
inn árangur, en í fyrstu var
því samt ekki svo farið. Þá virt-
ist allt ganga á afturfótunum.
Þær byggðu 5 geimför af „Rang-
er“ gerð. Þeim var skotið á loft
og ætlað að rannsaka yfirborð
tunglsins, en ófarir þeirra allra
urðu miklar. Sérhvert þessara
geimfara hafði að geyma fjar-
skiptitæki er voru fær um að
senda upplýsingar til jarðar um
hæfni hvers hinna fjölmörgu
vélarhluta geimfarsins. Ófarirn-
ar urðu því hverju sinni að
nokkurskonar fyrirlestrum utan
úr geimnum, er fjölluðu um
það, hvað gera ætti i næsta
skoti og hvað bæri að forðast.
Og Könnuður I., gervihnöttur,
sem rannsóknarstofurnar skutu
á ioft þ. 31. janúar árið 1958,
er enn á sporbraut, elzti „geim-
farinn“ okkar.
En rannsóknarstofurnar voru
samtímis þvi farnar að vinna
að hinni ofdirfskufullu „Mar-
iner“-áætlun sinni, sem miðaði
að rannsókn Venusar. Og nú
hlóðust vandamálin upp. Kentár
(Centaur), tveggja-þrepa skeyti,
er notaði fljótandi vatnsefni og
skjóta átti á loft um 950 punda
geimfari á árinu 1962, var nú
orðið langt á eftir áætlun. Töf
þessi krafðist þess, að erfið á-
kvörðun yrði tekin: Átti að
fresta Venusarskotinu um óá-
kveðinn tíma, eða átti að gera
þær endurbætur á „Mariner“,
að geimfarið yrði það létt, að
Atias- Agena eldflaugin, sem
skaut „Ranger“-geimförunum á
loft, gæti einnig skotið „Mar-
iner“ á loft? Mariner var miklu
léttari og myndi aðeins vega um
400 pund, en slíkt joýddi, að
ekki væri hægt að iáta hann
bera mörg af hinum þýðingar-
miklu tækjum til athugunar á
Venusi.
NASA hafði vandann af að
taka ákvörðun jjessa. En for-i
stjóri rannsóknarstofanna, Willi-