Úrval - 01.10.1963, Blaðsíða 121
SUÐURS KA UTSLANDIfí
ANTARIÍTIKA
133
ishafsins á rót sína að rekja til
blöndunar hins hlýja sjávar
norðanfrá og kallda sjávarins
við Suðurskautslandið og þess
uppróts á steinefnum frá botn-
inum, sem þeirri blöndun er
samfara. Yfirborðssjórinn verð-
ur tiltölulega auðugur af söltum,
bæði köfnunarefnis- og' fosfór-
samböndum, og veitir því jurta-
svifinu hin beztu skilyrði. Auk
þess vill svo til, að gerlar þeir,
sem leysa slík köfununarefnis-
sambönd, þannig að köfnunar-
efnið tapast. og algengir eru í
heitum böfum, þeir finnast
þarna ekki eða eru mjög sjald-
gæfir. í jurtasvifinu eru kisil-
þörungarnir algerlega yfirgnæf-
andi, aftur á móti eru skoruþör-
ubgar og kalkþörungar miklu
sjaldgæfari þarna en gerist i
öðrum böfum. Stafar þetta af því
að af kísilsamböndum er tiltölu-
lega mikið í Suðuríshafinu. Af
kalksamböndum er þar aftur á
móti miklu minna en í norðlæg-
um höfum, þar sem svo mjög
gætir framburðar frá megin-
löndunum.
Fiskar Suðurísbafsins eru
flestir annarra tegunda en í
norðlægum höfum, og er talið,
að þeir hafi einangrazt þarna á
fyrri hluta tertiertimabilsins.
Meðal þeirra fáu fiska, er finnast
bæði þarna og á norðlægum
slóðum, eru mjóar, slímálar og
skötur.
Skriðdýr eru engin á Suður-
skautslandinu, en fuglalíf er þar
aftur á móti mjög mikið. Þekt-
astar eru mörgæsirnar, en þar
er einnig mikið af fýlungum,
skúmum, skörfum, albatrosum
og slíðurnefjum. Þar eru lika
kríur, og þangað kemur m. a.
krían okkar. Fuglar þessir halda
sig tíðum í stórum hópum á
ströndinni og eru þar varp-
stöðvar flestra þeirra. Er dritur
fuglanna aðalundirstaða þess
litla jurtagróðurs og jarðvegs-
myndunar, sem þarna er að
finna.
Á suðurskautssvæðinu finn-
ast aðeins tveir flokkar spen-
dýra, selir og hvalir. Af selum
er mjög mikið, og nokkarar teg-
undir eru þar, sem hvergi finn-
ast annars staðar. Það eru þó
hvalirnir, sem sérstaklega hafa
sett svip sinn á þetta hafsvæði
og þeirra vegna hófu menn fyrst
og fremst sigiingar þangað suður
eftir. Hefur Suðuríshafið lengi
verið þekktasta og auðugasta
hvalveiðisvæði jarðarinnar.
Um botndýralif Suðuríshafsins
er lítið vitað. Þó er kunnugt, að
af svömpum er þar sérstaklega
mikið. Sæþörungar, sem eru svo
algengir við strendur norðlæg-
ari landa, eru þarna mjög sjald-
gæfir. Klettarnir við fjöruborð-