Úrval - 01.11.1973, Side 73

RÁÐAST RÚSSAR Á KÍNVERJA?
71
spunnar, heldur væru tengdar þró-
un kínversks kjarnorkuvígbúnaðar.
Kínverski varautanríkisráðherrann
sagði þá, að það gæti vel verið að
ég hefði rétt fyrir mér.
Þannig lítur þetta mikla vanda-
mál út í augum Kínverja. En hver
er þá skoðun Sovétmanna? Þeir
sovéskir valdamenn, sem aðhyllast
árás í varnarskyni, nefna þrjár á-
stæður, allar mikilvægar, máli sínu
til stuðnings. f fyrsta lagi forustu-
hlutverk Sovétríkjanna meðal
kommúnistaríkjanna. Það liggur í
augum uppi að ekkert eitt ríki get-
ur haldið forystunni, ef annað ríki
verður öflugt kjamorkuveldi, en
það er einmitt það sem Kína er á
hraðri leið með að verða.
Önnur ástæðan á sér rætur í sögu
legri erfð —• ótti Rússa við innrás
úr austri, óttinn við Mongólana,
gulu hættuna. Næstum allir Rúss-
ar, jafnvel sovéskir menntamenn,
óttast Kínverja. Chou En-lai spurði
mig gremjulega, hvort ég vissi ekki
að Khrushcev hefði í viðtali við Ad-
enauer kanslara kallað Kína„gulu
hættuna."
Þriðja ástæðan er sú breyting á
valdajafnvæginu í heiminum, sem
hlýtur að verða afleiðingin af þró-
uninni í Kína, ef svo heldur frgm
sem horfir. Á ferðalagi mínu í Kína
varð ég undrandi yfir framförun-
um á öllum sviðum, ekki síst í land-
búnaði —• sem veldur Sovétmönn-
um svo miklum erfiðleikum. f fram
tíðinni verða Rússar því að eiga að
nágrannaþjóð stórveldi með vfir
800 milljónum íbúa, þar sem land-
búnaður og iðnaður munu standa
miklu framar sömu atvinnugreinum
í Sovétríkjunum, og auk þess munu
Kínverjar hafa mikinn herafla og
fullkominn kjarnorkuvopnabúnað.
Slíkt Kínaveldi yrði Sovétríkjun-
um vægast sagt óþægilegur ná-
granni, en væri hægt að svipta það
kjarnorkuvopnunum, létu Sovét-
menn aðrar framfarir þar afskipta-
lausar. Án kjarnorkuvopna getur
ekkert ríki nú á dögum talist til
stórvelda.
Sovésk árás á Kína, ásamt beit-
ingu kjarnorkuvopna, mundi vekja
ugg um allan heim og boða ill tíð-
indi. Slík árás mundi þýða, að ný
Hitlers-öld væri runnin upp, með
öllum sínum hörmungum og hrotta
skap. Ef árásin heppnaðist, mundi
ekki verða staðar numið. Við því
mætti búast, að Sovétríkin héldu
brátt með her suður til Persaflóa,
þar sem þau eru nú að byggja flota
stöð í írak. Olían á þessum slóðum
er lífsnauðsynleg fyrir V-Evrópu,
Japan og að nokkru leyti Bandarík-
in, og þar sem olíulindirnar eru al-
gerlega óvarðar, eru þær stöðug
freisting fyrir Sovétríkin.
Með þetta í huga hefur Nixon
reynt að fá leiðtogana í Kreml til
að taka upp friðsamlegri samskipti.
Hann hefur boðið þeim upp á sam-
vinnu á efnahagslegu og tæknilegu
sviði, sem gæti leitt til bess að lífs-
kjörin bötnuðu, og framfarir yrðu í
fleiri greinum en vígbúnaði. Forset-
inn lætur þó raunsæi ráða gerðum
sínum og af þeirri ástæðu hefur
verið stofnað til eins konar varnar-
bandalags með Kína, þótt það sé
enn leynilegt og óstaðfest. Markmið
ið er að gera árás á Kína áhættu-