Mímir - 01.07.1987, Blaðsíða 50

rautt, það rauða í berjasafa, og verður sjálft að
táknbera sem hefur eina af merkingum sínum
einmitt sama orðið, ABBBBBA, og stóð áður
fyrir það. Þeir óþrjótandi möguleikar sem
táknvirknin býður upp á gera nú í rauninni
einni merkingu kleift að gerast táknberi
annarrar, jafnvel þótt sú hafi áður verið tákn-
beri þeirrar fyrrgreindu. Það geta meira að
segja komið upp þær aðstæður að hlutur (það
er að segja merkingarmið) verður sjálfur að
tákni. Hvað um það, þessi rauðka þýðir ekki
einasta « rautt », ekki einu sinni bara «
ABBBBBA » heldur líka « ætt » og «
fallegt » og svo framvegis. Og samtímis jafn-
gildir það sem klórað var í steininn beinlínis «
blátt » og þar af leiðandi « vont », « óætt
». Þetta er blátt áfram stórkostleg uppgötvun!
Hún sýnir svo ekki verður um villst þá kynngi
margræðninnar sem býr í hugtakinu epli.
Adam og Eva sitja tímunum saman og íhuga
þessi tákn sem skrifuð eru á bergið; þau fyllast
guðmóði. „Ákaflega er þetta barokkst“ langar
Evu að segja, en hún getur það ekki. Hún hefur
ekki yfir að ráða neinu meta-tungumáli. En
Adam iðar í skinninu að reyna aftur eitthvað
nýtt. Hann skrifar
(11) ABBBBBfíA
Hér eru sex B. Þessi runa er ekki til í orða-
forða hans, en hins vegar liggur hún næst run-
unni ABBBBBA (rautt). Adam hefur skrifað
orðið /rautt/, en með aukinni grafískri áherslu.
Á þessi áhersla sér kannski hliðstæðu á plani
inntaksformsins? Yrði það þá ekki áreiðanlega
eitthvað rautt með rækilegri áherslu? Rautt
sem væri rauðara en allt sem rautt er? Blóð til
dæmis? Það er einkennilegt að einmitt á þessari
stundu þegar Adam fálmar eftir hlutverki
handa nýja orðinu sínu, þá er það í fyrsta sinn
sem hann hefur nokkurn tímann þurft að gefa
gaum að öllum þeim margvíslegu tónum af
rauðu sem umlykja hann allt í kring. Sú nýjung
sem hann hefur sett inn á plan tjáningarforms-
ins hlýtur að hvetja hann til að einangra ákveð-
in blæbrigði í inntaksforminu. Úr því að hann
er kominn þetta áleiðis þá er okkur óhætt að
segja að auka B-ið sé ekki afbrigði í formi tján-
ingarinnar heldur fyrst og fremst nýr þáttur
sem bætist við það. Adam leggur vandamálið
til hliðar um stundarsakir. Þessa stundina bein-
ist áhugi hans að því að halda áfram þeim
tungumálarannsóknum sínum sem hnitast um
eplið og þessi síðasta uppgötvun hans hefur
afvegaleitt hann í þeirri viðleitni. Núna langar
hann að reyna að skrifa (eða segja) dálítið sem
er öllu margbrotnara. Hann langar að segja «
óætt er vont sem er epli ljótt og blátt » og
hérna má sjá hvernig hann ber sig til við að
skrifa það:
(12)
BAB
BAAB
BAAAB
BAAAAB
BAAAAAB
Textinn er nú kominn í lóðréttan dálk. Og
Adam kemst ekki hjá því að veita athygli
tveimur forvitnilegum formeinkennum á boð-
inu: orðin lengjast stig af stigi (þetta er hrynj-
andin að verða til), og í annan stað þá enda all-
ar runurnar á sama stafnum (sem sýnir frum-
stætt rím). Adam verður nú fyrirvaralaust al-
tekinn af seiðmagni (eða epóðu) tungumálsins.
Boðorð Guðs var þá réttlætanlegt, hugsar hann
með sjálfum sér: syndugt eðli eplisins er undir-
strikað með nokkurs konar formrænni nauðsyn
sem krefst þess að eplið sé ljótt og blátt. Ekki er
annað að sjá en að ómögulegt sé að skilja sund-
ur form og inntak og þetta sannfærir hann svo
fuilkomlega að hann ferað trúa því að nomina
sint numina. Hann ákveður að ganga enn
lengra: hann ákveður að blása lífi í bæði hrynj-
andi og rím með því að bæta á markvissan hátt
óþörfum efnisatriðum inn í það sem nú má
óvéfengjanlega kalla skáldskaparlega yfirlýs-
ingu hans:
(13) BAB
BAAAB
BAAB
BAB
BAB
BAB
BAB
BAAAAAB
50