Mímir - 01.07.1987, Blaðsíða 52

Eva skapar sitt eigið recitar cantando, edensk-
an Sprachgesang: ineð öðrum orðum hálfgert
leikhús með tónlistarívafi:
(16) ABBfiA
Hér hækkar sönglandi röddin þegar kemur
að síðasta B-inu og hringsólar þar um stund
með þeim afleiðingum að ógerlegt er að segja
til um hvort hún hafi sungið ABBBA (Snákur)
eða einfaldlega tvöfaldað síðasta B-ið í «falleg-
ur». Adam kemst í mikið uppnám út af þessu
því þarna er tæpt á þeim möguleika að tungu-
málið geti reynst svikult og nrargrætt. Hann
þeinir nú örvæntingu sinni frá fallgryfjunr
tungumálsins til þeirrar merkingar sem þoðorð
Guðs skapaði: „að vera eða ekki vera“ hlýtur í
tilfelli Adams að snúast aðeins um „ætt/óætt“
en þegar hugarstríð hans leitar útrásar í söng
lætur hann heillast af hrynjandinni því tungu-
málið er að bráðna upp í honum; hann hefur
fundið leiðina til frelsisins algera:
(17)
ABA BAB
ABA BAB
ABA BAB BAB BB B A
BBBBBBAAAAAABBBBBB
BAAAA
AA
Ljóðið leysir úr læðingi sprengingu orða,
parole in libertá fútúristans.
En í sama mund rennur það upp fyrir hon-
um að hann hefur búið til röng orð. Adam fer
nú að skilja betur af hverju hin voru rétt. Loks-
ins getur hann greint myndunarregluna sem
var kjarninn í málkerfinu hans (X,nY,X). Það
er fyrst þegar hann þjösnast á kerfinu að Adam
fer að skilja formgerð þess. Og einmitt á því
augnabliki þegar hann hefur uppi vangaveltur
um hvort síðasta línan muni ekki vera há-
punktur hins málfræðilega glundroða, hlýtur
hann að átta sig á því að runan AA er í raun-
inni til, og hann kemst ekki hjá því að spyrja
sjálfan sig þeirrar spurningar hvernig og hvers
vegna nrálkerfið geti leyft hana. Hann rifjar því
upp (15) og þann vanda sem sótti á hann þá og
snerist um auða bilið. Hann áttar sig á því að
jafnvel eyða getur haft sinn sess í kerfinu, og
runurnar AA og BB sem honum virtust á sín-
um tíma báðar afbrigðilegar eru þvert á móti
réttar því reglan (X,«Y,X) hindrar alls ekki að
«-gildið geti verið Núll.
Adam hefur borið að skilningi á kerfinu á
sama augnabliki og hann er farinn að draga
kerfið í efa og þar með leggja það í rúst. Um
leið og hann fer að skilja það ósveigjanlega
myndunarlögmál lykilsins sem hefur stjórnað
honum þá gerir hann sér grein fyrir því að
tæknilega er ekkert því til fyrirstöðu að hann
setji fram nýjan lykil (til dæmis nX,nY,nX):
slíkur lykill myndi lögleiða runur af gerðinni
BBBBBBAAAAAABBBBBB eins og í fjórðu
línunni í (17). Hann er nú staðráðinn í að rústa
kerfið og samtímis öðlast hann skilning á þan-
þoli þess og möguleikum og uppgötvar meist-
aratök sín á því. Fyrir skemmstu hélt hann í
þýlyndi sínu að skáldskapurinn væri miðill
sem Guð talaði í gegnum. Nú hefur honum
skilist að tákn eru háð tilviljunum.
í fyrstu fyllist hann ofsakæti og nrissir alla
stjórn á sér. Hann heldur endalaust áfram að
tæta í sundur og setja aftur saman þennan
brjálæðislega búnað sem hann finnur nú að
hann hefur á valdi sínu: hann klambrar saman
ótrúlegu bulli og raular þetta síðan hugfanginn
tímunum saman; hann uppgötvar blæbrigði
sérhljóðanna, stærir sig af því að hafa skapað
skáldamál sem einhvern daginn yrði tiltækt
öllurn skynfærunum; hann fjallar um þagnir og
um nætur; hann skilgreinir svimann. Hann
segir Epli! og út úr gleymskunni þar sem rödd
hans máir út öll endimörk því þau eru ekki
þekktir blómbikarar heldur eitthvað annað,
þaðan rís hugmyndin sjálf og hún ómar og ilm-
ar og hún er víðsfjarri hverri körfu. Le
suggérer, volá le reve! Hann ætlar sér sjálfur að
verða sjáandi með langvinnri, stórbrotinni og
meðvitaðri brenglun allra skilningarvita. Og
síðan fjarlægist hann þrep af þrepi tilfinning-
una, tjáir hana með hlutlægri samsvörun, og
52