Mímir - 01.07.1987, Síða 82

Birgis Engilberts, einþáttungar þeirra Kristín-
anna Ómars og Bjarnadóttur, Draumar á hvolfi
og Gœttu þín, að ógleymdu metsöluleikriti
Birgis Sigurðssonar, Dagur vonar.
Þjóðleikhúsið efndi til leikritasamkeppni á
liðnu ári í tilefni loka kvennaáratugar og eru
áðurnefndir einþáttungar verðlaunaverkin.
Gœttu þín eftir Kristínu Bjarnadóttur lenti í
öðru til þriðja sæti ásamt leikverki eftir Elísa-
þetu Jökulsdóttur sem ég kann ekki að nefna. I
fyrsta sæti lenti Draumar á hvolfi eftir Kristínu
Ómarsdóttir sem ég tel hreint makalaust byrj-
andaverk þó ekki sé það gallalaust. í því renna
saman raunsæislegar tilfinningar manna og
fantasíukennt ástand, úr verður heilt verk og
skemmtilegt. Nútímaleikrit á mörkum hins
raunverulega eiga sterkar rætur í leikhefð mód-
emismans, absúrdleikhúsinu, en Kristínu tekst
að feta sjálfstæða slóð, studd af hefðinni án þess
að láta hana stýra sér.
Meðan fáein athyglisverð nýsköpunarleikverk
gægjast upp úr arfabreiðu söguleikjanna lang-
þreyttu, er ekki útilokað að dagur vonar muni
loks rísa yfir akur íslenskrar leikritunar.
í stuttu máli fjallar Draumar á hvolfi um
mann og konu, Árna og Matthildi sem stödd
eru í óskilgreindu tómarúmi ofarlega í óskil-
greindu háhýsi sem þess vegna gæti verið hótel
og þó ekkert frekar. Þau reyna að nálgast hvort
annað tilfinningalega en geta það ekki, þeim er
svo kalt. í stað þess flýja þau í orðræðu, verða
fangar orðanna og fjarlægjast tilfinningar sínar
enn frekar. Óharðnaður piltungi truflar átök
Árna og Matthildar og tilvist hans á sviðinu
þvingar þau til að sjá hvort annað í nýju ljósi.
Draumar á hvolfi endar með því að Árni og
Matthildur stökkva saman út um glugga, „á
leiðinni út í loftið“.
Þó einþáttungurinn byggi á hefð absúrdleik-
hússins að nokkru er áherlsan önnur. Þá
beindu leikskáld augum sínum að tilvistar-
kreppu einstaklingsins, einangrun hans frá
samfélaginu í skilningsvana einsemd þar sem
allt verður fáránlegt og tilgangslaust. Hér er
áherslan hins vegar á tilfinningalega einangrun
einstaklinga frá hver öðrum og skilningsleysi í
mannlegum samskiptum. Persónurnar geta
ómögulega sýnt neinar tilfinningar eða tjáð
þær, því síður deilt þeim með öðrum. Árni og
Matthildur eru eins og jójó, þau geta ekki nálg-
ast hvort annað, en þau geta heldur ekki slitið
samskiptum, orðin halda þeim saman um leið
og þau stýja þeim í sundur.
Sviðsmynd verksins er fábrotin og táknræn:
Tómt herbergi, hvítir veggir, hátt til lofts og
langur gluggi fullur af skýjum, eyðimörk borg-
aralandslagsins. Á gólfinu eru skór og sokkar á
dreif, fiðla og bogi sem bíða þess að einhver
leiki af Iífi og sál á meðan drungalegur kerta-
stjaki í horni herbergisins virðist bíða þess
gagnstæða, að einhver deyji. Aðalpersónurnar
eru á óskilgreindum besta aldri. í annarri senu
af þremur bætist þriðja persónan við, hinn
óharðnaði piltungi í stífpressuðum safarí-
klæðnaði og mjalihvítum strigaskóm, en hefur
þó prófað ást.
Matthildur: Það er langt síðan ég hef séð þig í
sokkum.
Árni: Ég er alltaf í sokkum.
Matthildur: Ekki ég.
Árni: Þú sefur allsber.
Matthildur: í nærbuxum og sokkum." (bls. 2)
82