Lögfræðingur - 01.01.1899, Blaðsíða 10
10
Konrad Maurer.
bókanna vera fulkomlega rökstuddur. Ef-til vill má geta
sjer til, að bækur þessar standi í sambandi við lög-
gjafarstörf þau, er hafin voru, þegar eptir að ísland komst
undir Norvegskonung, og sem miðuðu til þess, að setja lög-
in í samræmi við hið nýja stjórnarfyrirkomulag.
Nafnið Grágás á þessum fornu bókum — sem í
rauninni eru svo ólíkar, að þeim verður ekki gefið eitt
sameiginlegt nafn — kemur hvergi fyrir í fornum ritum.
J>að er fyrst á 17. öld, að.hinar fornu bækur fá þetta
nafn, og er það að eins komið upp af misskilningi.
A 15. og 16. öld komst sú skoðun inn hjá íslend-
ingum, að Island væri einn hluti Norvegs, og því hugðu
menn á íslandi, alveg eins og í Norvegi, að nlög Ólafs
helga« mundu vera aðalkjarninn í fornum lögum og rjetti
landsins. Nú fundu menn á 17. öld þá frásögu í Nor-
vegskonungasögum, að Magnús konungur góði, sonur Ó-
lafs helga, hefði látið rita þá lögbók, er kölluð var Grá-
gás. Hugðu menn þá, að lögin í lögbókinni hefðu verið
lög Óiafs helga og að lögbókin hefði haft gildi eigi að
eins í Norvegi, heldur og á íslandi. pegar menn svo
fóru að kynnast fornritunum betur og rannsaka.þau, fundu
menn handrit af hinum fornu lögum; sáu menn nú fljótt,
að þessi lög voru eldri, en bæði Jónsbók og Járnsíða, og
hugðu menn þá, að þetta mundi vera handrit af lögum
Ólafs heiga, eða með öðrum orðum lögbókin Grágás. J>ann-
ig komst það á, að handrit hinna fornu íslensku rjettar-
ákvæða fengu nafnið Grágás. Og liggur í augum uppi,
að af þessu í raun rjettri skakka nafni má eigi gjöra
þá ályktun, að handrit hinna fornu íslensku rjettarákvæða
sjeu samkynja.