Lögfræðingur - 01.01.1899, Blaðsíða 50
50
Páll Briem.
J'essi fyrirmæli voru að miklu leyti tekin úr Grá-
gás').
Samkvæmt Jónsbók er skylda manns til þess, að hafa
löggarð um hey, allmjög takmörkuð, en í rjettarbótinni eru
engin takmörk sett fyrir henni. Er það því nýmæli, er
rjettarbótin ákveður, að menn skuli skilyrðislaust, hafa lög-
garða um hlaðin töðuhey og korn. Að öðru leyti ákveður
rjettarbótin ekkert um skyldu þessa, en það er auðsætt, að
fyrirmæli Jónsbókar um löggarða verða einnig að gilda
um garða um hey og korn, eptir því sem við getur átt.
J>annig verður löggarður um hey, að vera gripheldur
garður eða gripheld girðing, en ef garðurinn er gildur,
þá verður eigandinn að hafa rjett til skaðabóta, eins
og þar sem gildur garður er um land manns, og á hinn
bóginn verður eigandinn að missa skaðabótarjett, ef hey-
garður hans er eigi gripheldur garður.
Um ágang búfjár, þar sem hlaðið er korni eða töðu,
gilda því allt önnur ákvæði, en um ágang á tún, akra,
engi og haga. En nú verður spurning um, hvort hið sama
skuli gilda, þar sem eru stakkstæði með fiski, reitir með
matjurtum eða fóðurjurtum, blómum, trjáplöntum o. sv. frv.
Til þess að svara þessari spurningu, þurfum vjer að
athuga, hvers vegna ákveðið hafi verið í rjettarbótinni, að
löggarð skuli hafa um kornstakka eða töðustakka. Er
þess þá fyrst að geta, að slíkir garðar eru ávallt miklu
Jb. Llb. 25. kap.: „Hann má ok |iat vinna á jörðu hins, þar
er hvárki er akr né eng, ok gera löggarð um hoyil. . . . Ei'
hey rekr í haga manns, ok á sá at gera löggarð um, er hey
á, ok svá þurka.“
1) Grg. II., bls. 466—468 og Ib. bls. 96—98.