Lögfræðingur - 01.01.1899, Blaðsíða 15
Yfirlit yfir lagasögu íslands.
15-
í handritinu, þá gjörðu útgefendurnir athugaserod urn, aú
í handritið vantaði, en prentuðu þá aptan við s;íttrnálannT
brot af fyrnefndu skildagabrjefi, sem áður hafði verið á-
litið sjálft hyllingarbrjefið. Sagnaritarinn P. A. Munch á-
leit þó, að brjef það, er prentað var í staflið A., værii
stílað til Hákonar Magnússonar, en ástæður þær, er hannj
færði fyrir þessu, voru þó að sumu leyti ekki rjettar lj,.
En á hinn bóginn hafði álit Islendinga þau áhrif á Jón Sig-
urðsson, að hann hugði, að tvö önnur afrit af nefndu skil-
dagabrjefi ættu við sáttmála íslendinga við konung 1263
og 12642). En það má færa full rök fyrir því, að þetta.
brjef og afritin af því, geta ekki verið stíluð til Hákonar
gamla; þarf ekki að benda á annað en það, að brjefið
vitnar í lögbók »sem lögbók vor vottar«, ákvæði þess um
skatt og þingfararkaup, að þar eru nefndir lögmenn og
sýslumenn og talað um nþeirra ætt, sem að fornu hafa
goðorðin upp gefið«; ennfremur má benda á, að ákvæði
brjefsins eiga við land allt, en ekki einstaka hluta af því3).
J>að brjef, sem í raun og veru er hinn gamli sáttmáli Is-
lendinga við Norvegskonunga, er mjög stutt. I 7. greinum
eru taldar upp skyldur þær, sem íslendingar og konungur
hvor um sig gangast undir, og í 8. grein er sjerstaklega
tekið fram, að íslendingar skuli vera lausir allra mála við
konung, ef hann rýfur sáttmálann að bestu manna yfirsýn.
6. Járnsiða.
í 2. grein gamla sáttmála hafði konungur lofað að
láta íslendinga ná friði og íslenskum lögum, en engu að
1) Det norske Folks Historie. IY. 1. bls. 368—369, ath. og 2.
bls. 359, ath. 3.
2) ísl. fornbrjefas. Xr. 153. bls. 634—646 og Nr. 156. bls.669—716.
3) Sbr. K. Maurer, Island, bls. 470—473.