Lögfræðingur - 01.01.1899, Blaðsíða 51
Ágangur búfjár.
51
minni, en garðar um tún og haga. [>að er [iví miklu
minni byrði fyrir eiganda að gjöra þessa garða, en garða
um tún, engjar eða liaga. I annan stað sækir búfje
langt um meira í kornstakka og töðustakka, en í tún og
haga. Ef kornstakkar og töðustakkar eru ógirtir, getur
fjáreiganda verið nálega ómögulegt, að halda fje sínu frá
þeim, nema með miklum kostnaði.
Auk þess getur búfje á skömmum tíma gjört mikinn
skaða á korni og töðu, ef það kemst í það. Skaðabætur
fjáreiganda geta því orðið langt um tilfinnanlegri, heldur
en þótt búfje gangi í tún, engjar eða haga.
Af þessum ástæðum hafa auðsjáanlega verið sett þau
fyrirmæli, að eigandi skuli hafa löggarð um korn- og töðu-
stakka, en alveg hið sama gildir um úthey, fisk á stakk-
stæðum, matjurtir, trjáplöntur og blóm í reitum. Fyrir
því verður að álíta, að hið sama verði að gilda um þetta
sem um korn og töðu, þannig, að eigandi hafi því að eins
rjett til skaðabóta, að hann hafi griphefdan (gildan) garð
eða girðingu um útheyið, fiskinn, matjurtirnar o. sv. frv.
Um ágang búfjár á kirkjugarða virðast þessi sömu
ákvæði einnig eiga að gilda, enda eru sóknarmenn skyldir
að halda uppi kirkjugörðum.
I Landsleigubálki 23. kap. eru sjerstakleg ákvæði um
heygarða, sem eru í annars landi, í fjallhögum eigandans
eða landi hans, ef eigi er lengra frá annars manns landa-
merkjum, en 200 faðma tólfræða ‘).
1) Jb. Llb. 28. kap.: „Bf garðr sá fellr eða þrútnar svell upp
í bjá (íslensku útg. bæta við: „eðr vötn“), þá skal sá, er
beit á um garðinn eða svá r.ær (o: 200 faðma, enda stendur
í íslensku útg.: „sem fyrr segir“) , gera orð þeim. er hey á
í garðinum, ok varða búfé sínu við heyi hins, en liann skal
4*