Lögfræðingur - 01.01.1899, Blaðsíða 154
154
Páll Briem.
ari fyrirmynd:
gjald leiguliða,
R
k (1 2q
(1>° ± 1
). R er endur-
k er kostnaðurinn við jarðabótina, m er
vaxtastofninn (rentufóturinn), q er afborgunarhundraðstal-
an, e er tala áranna, sem afborgun hefur átt sjer stað,
°g 1> = loo )
Eptir þessu er auðvelt, að reikna endurgjald leiguliða
á hverjum tíma sem er. Samt sem áður væri þó enn þá
auðveldara, ef ákveðið væri í lögunum, hversu mikillhluti
af kostnaðinum ætti að teljast afborgaður á hverju ári, eða
með öðrum orðum, hversu mikið endurgjald leiguliði fengi
borgað af landsdrottni á hverju ári, uns endurgjaldið fjelli
niður.
í lögum Dana 19. febr. 1861 um. landsleigumál
(Fæstevæsenet) 5. gr. er svo ákveðið, að endurgjald fyrir
smájarðabætur skuli falla niður eptir 10 ár, frá því er
jarðabótin var unnin. f>ar sem Danir standa langtum
framar en vjer í öllum búnaði, þá er eðlilegt að vjerför-
um að dæmi þeirra, enda mun það vera álit flestra bú-
manna, að flestar jarðabætur muni fullkomlega borga sig
á 10 árum.
Guðmundur prófastur Einarsson hefur sjerstaldega
rannsakað, hvernig túnasljettur borgi sig. Hann hefur
talið kostnaðinn við að sljetta dagsláttuna 200 kr, en hins
vegar hefur hann talið, að hinn árlegi arður af hverri dag-
sláttu í túni aukist um 30 kr. við sljettunina.1 2) Eptir því
ætti sljettunin að borga sig á 8—9 árum, þó að tekið sje
1) Stockhardt’s angehender Pachter oder Landwirtschaf'tlicher
Betrieb in Pacht und Eigenbositz. 8. Aufl. Berlin. 1892.
bls. 21, sbr. 471—472.
2) Tímarit Bókmenntafjolagsins. 1880. IV. bls. 41—42.