Lögfræðingur - 01.01.1899, Blaðsíða 152
152
Páll Briem.
Fyrir því liefur mjer komið til liugar, að leiguliði
fengi rjett til þess, að fá sem endurgjald hjá landsdrottni
1 kr. fyrir livert dagsverk. Að vísu getur verið álitamál,
hvort hann ætti að hafa meira eða minna, en með
hagsýni hygg jeg þ<5, að leiguliði sje skaðlaus af því, að fá
1 kr. fyrir dagsverkið heima hjá sjer, þegar hann annars
hefur lítið að gjöra. |>að gæti verið spurning um, að
miða endurgjaldið fyrir dagsverkið við verðlagsskrá, en það
er dálítið flóknara, ef um mörg ár er að ræða, og óvíst,
að það sje rjettara.
þ>á er að athuga, hvort leiguliði á að hafa rjett til
endurgjalds, hversu langur tími sem líður frá því, er hann
gjörir jarðabótina. I 20. gr. ábúðarlaganna virðist vera
gjört ráð fyrir því, að jarðabótin vari til heimsenda.
|>ess vegna á að gjöra álag á hana og meta varanlegt
eptirgjald fyrir jarðabótina. En hvað svo sem gildir um
stórfenglegar jarðabætur, þá gildir þetta eigi um venjuleg-
ar jarðabætur leiguliða. púfnasljettan gengur úr sjer,
skurðir síga saman, torfveggir fúna, lokræsi stýflast o. sv. frv.
|>egar um venjulegar smájarðabætur er að ræða, þá er
eðlilegast að skoða þær eins og hvert annað, sem gengur
úr sjer, sem fyrnist og á sínum tíma þarf að gjöra af
nýju. Á sínum tíma þarf að sljetta af nýju, hlaða vegg-
inn upp af nýju, gjöra lokræsið af nýju o. sv. frv. j>að
er með þessa hluti eins og með húsin. þ>að á ekki að
láta fyrninguna safnast á leiguliða og gjöra honum við
burtför hans álag fyrir hana. En á sama hátt getur leigu-
liða eigi borið rjettur til að fá endurgjald fyrir jarðabót,
hversu forn sem hún kann að vera.
Rjetturinn til endurgjalds verður að smáhverfa, eptir
því scm jarðabótin fyrnist, og hann verður að vera horf-